Zostań przyjacielem cerkiew.pl
ANDRZEJ, arcybiskup Krety (Swiatitiel Andrej, archijepiskop Kritskij), 4/17 lipca.
Urodził się w Damaszku około 660 r. Do siódmego roku życia był niemową, a przemówił dopiero do przyjęciu Eucharystii.
W wieku czternastu lat wyrzekł się życia świeckiego i postanowił zostać mnichem. Wyruszył w podróż do Jerozolimy i tam, w monasterze św. Sawy Uświęconego, złożył śluby zakonne. Stąd też czasami nazywany jest Andrzejem z Jerozolimy. Wkrótce zasłynął z ascetycznego trybu życia i nieprzeciętnej mądrości. Wzięto go do siedziby Patriarchatu Jerozolimskiego i poręczono funkcję pisarza w kancelarii.
W 679 r., jako przedstawiciel patriarchatu, Andrzej uczestniczył w VI Soborze Powszechnym w Konstantynopolu. Zaraz potem został wyświęcony na diakona soboru św. Zofii Mądrości Bożej. Około 700 r., za panowania cesarza Justyniana II, mianowano go biskupem Gortyny na Krecie. Funkcję tę sprawował do śmierci w 712-726 r. Niektóre źródła podają też rok 740.
św. Andrzej znany jest jako kaznodzieja i poeta. Uważa się go za twórcę pierwszych utworów zwanych kanonami. Jest autorem "Wielkiego Kanonu Pokutnego", który do dziś czytany jest w prawosławnych świątyniach w pierwszym tygodniu i w środę piątego tygodnia Wielkiego Postu. Napisał też kanon na Boże Narodzenie oraz pieśni liturgiczne na inne wielkie święta cerkiewne. Cerkiew tytułuje go wielkim nauczycielem pokuty i czci powszechnym kultem.
święty przedstawiany jest w greckich biskupich szatach (z dużymi krzyżami), zazwyczaj w scenie gdy w modlitewnym geście kieruje ręce ku "Chrystusowi w obłoku". Ma krótką brodę i niewielką łysinę czołową.
Imię Andrzej pochodzi z greki od słowa andreios - "męski, mężny, dzielny, odważny".
opr. Jarosław Charkiewicz