Barbarus (IV w.)


Wspomnienie świętego Barbarusa*
(15/28 maja)

Według jednej z tradycji, św. Barbarus żył w IV w. i był żołnierzem rzymskiej armii. Odważnie zwyciężył reprezentanta wojska Franków i odmówił złożenia ofiary bożkom, za co został wydany na tortury. Archanioł Gabriel w cudowny sposób uczynił świętego niewrażliwym na ból. Widząc to, dwaj żołnierze, Kallimach i Dionizy, nawrócili się na chrześcijaństwo. Zostali za to ścięci. Następnego dnia Barbarus został poddany torturom na kole i w ogniu, ale pozostał nienaruszony. Po wielu cudach, ukazujących chwałę Bożą, 8 maja 361 r. ścięto go w mieście Metona.

Według innej wersji święty ten żył w IX w. i był barbarzyńcą pochodzącym z Afryki. Został wcielony do arabskiej armii podczas jej wielkiego najścia na przybrzeżne miasta Morza Jońskiego za panowania Michała II Amoryjczyka (820-829). Po klęsce pod Dragamentem Barbarus był jednym z niewielu, którzy się uratowali. Barbarzyńca został rozbójnikiem, zabijał i popełniał wielkie przestępstwa.

Pewnego razu przyszedł do cerkwi św. Jerzego w mieście Nyssa i czekał na kapłana, żeby go okraść. W chwili wielkiego wejścia rozbójnik zobaczył Jezusa Chrystusa w postaci dziecka, a wokoło jaśniejących Aniołów. Ta wizja przemieniła jego duszę. Natychmiast poprosił o nauczenie go zasad chrześcijańskiej wiary. Po chrzcie wyraził chęć prowadzenia życia w ascezie i pokucie. Na jego prośbę kapłan Jan założył mu na ręce i nogi kajdany, a na szyję ciężki łańcuch, obwiązany także wokół rąk. Musiał on ciągle chodzić ze spuszczoną głową. Stawszy się dobrowolnie więźniem Chrystusa, Barbarus odszedł, by żyć w górach pośród dzikich zwierząt, znosić surowy klimat i żywić się roślinami.

Przez trzy lata Barbarus żył w surowej ascezie, gdy myśliwi z Nikopolis[1] wypuścili w jego kierunku strzałę, myśląc, że to dzikie zwierzę. Śmiertelnie ranny pustelnik poprosił o sprowadzenie kapłana Jana. Gdy kapłan przyszedł, kajający się grzesznik połączył się już z Dobrym Łotrem w raju.

Postanowiono jego ciało przenieść do Nikopolis, lecz ono nagle ukryło się pod ziemią, zabrane przez Pana na podobieństwo nowego Henocha. Na tym miejscu zbudowano kaplicę, którą później powiększono i upiększono. Z ziemi wydobywały się obfite źródła cudownej miry, leczącej wiele chorób. Św. Barbarus stał się jednym z najbardziej znanych świętych toczących mirę, co przyciągało do jego cerkwi tłumy pielgrzymów.

* Podajemy tu żywot św. Barbarusa w wersji Konstantyna Akropolity (XIV w.). Według niej ten święty, którego męczeńska śmierć jest wspominana 6 maja, żył w IX w. Wielki Synaksarion grecki podaje inną wersję, podobną w ogólnym zarysie, ale mówiącą, że święty żył w XVI w., chociaż nie jest to prawdopodobne.

[1] Niedaleko od Prewezy w Grecji Zachodniej.

Za: Synaksarion. Maj, Wydawnictwo „Bratczyk”, Hajnówka 2014, s. 215-216.