Parafia prawosławna pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Ciechanowcu
Gród w Ciechanowcu został założony w XII w., a pierwsza ciechanowicka cerkiew św. Jerzego datowana jest na wiek XIV. Wokół cerkwi rozciągał się cmentarz. Parafia w XVII w. przeszła na unię brzeską. Powróciła do wiary przodków w 1839 r. Stara cerkiew św. Jerzego okazała się za mała na potrzeby parafialne i z biegiem czasu wzniesiono kaplicę św. Aleksandra Newskiego oraz zaczęto w 1873 r. budowę nowej świątyni.
22 maja 1877 r. dziekan drohiczyński dokonał konsekracji cerkwi pw. Wniebowstąpienia Pańskiego. Życie parafialne nabierało tempa – w XIX w. założono jednoklasową szkołę cerkiewną oraz z inicjatywy prawosławnych wiernych szkołę podstawową.
W 1901 r. Ciechanowiec wszedł w skład diecezji grodzieńskiej. Parafia obejmowała wówczas: miasteczko Ciechanowiec oraz wsie: Malec, Przybyszyn, Kułaki, Pełcki, Bojenka, Radziszewo.
Podczas I wojny światowej parafian ewakuowano w głąb Rosji, a cerkiew uległa dewastacji. W okresie międzywojennym parafia liczyła 190 osób i była obsługiwana przez proboszcza z Czarnej Cerkiewnej. Podczas kolejnej wojny Niemcy w rejonie świątyni dokonali mordu na 60 osobach różnej narodowości. W wyniku działań wojennych budynek cerkiewny uległ dewastacji.
Dopiero w 1951 r. podjęto decyzję o odbudowie cerkwi. W prace był zaangażowany m. in. metropolita Makary, który zorganizował środki pieniężne dla ciechanowickich wiernych. Zwieńczeniem prac było poświęcenie cerkwi 24 lipca 1955 r. przez proboszcza parafii św. Piotra i Pawła w Siemiatyczach.
Kolejne remonty cerkiew przechodziła w latach 70 (o. Grzegorz Sosna doprowadził do odnowienia ikonostasu) oraz na początku tego stulecia (o. Michał Androsiuk dokonał renowacji elewacji).
Na podst.:
G. Sosna, Ciechanowiec, w: „Wiadomości Polskiego autokefalicznego Kościoła Prawosławnego”, 4/1981.
M. Bołtryk, Oto cała parafia, w: „Przegląd prawosławny”, 8/2003.
Stefan Dmitruk
