Ambroży, biskup Mediolanu (397)

Zdjęcie przedstwiającego postać św. Ambroży, biskup Mediolanu (397)

AMBROŻY, biskup mediolański (Swiatitiel Amwrosij, jepiskop Mediołanskij), 7/20 grudnia.

Urodził się około 340 r. w Trewirze. Był synem prefekta pretorian w Galii. Gdy miał rok, zmarł ojciec, a matka przeniosła się do rodziny do Rzymu. Po otrzymaniu gruntownego wykształcenia wybrał zawód adwokata i mając dwadzieścia pięć lat udał się do Syrmium, stolicy prowincji Panonia. Około 370 r. został namiestnikiem Emilii i Ligurii, której stolicą był Mediolan.

Będąc wspaniałym krasomówcą w 374 r. Ambroży przez aklamację został wybrany biskupem mediolańskim. Niezwykle zaskoczony tym wydarzeniem poprosił o czas do namysłu. W nocy uciekł z miasta lecz po długiej podróży o świcie ujrzał, że stoi u bram Mediolanu. Przyjął to jako znak woli Bożej i z niechęcią przyjął urząd. W tym czasie był jeszcze bowiem nieochrzczonym katechumenem. Po akceptacji jego osoby przez cesarza, Ambroży został ochrzczony i w ciągu siedmiu dni przeszedł wszystkie szczeble kapłańskie. Na ósmy dzień wyświęcono go na biskupa. Wstępując na urząd rozdał cały swój majątek biednym, a sam zajął się głoszeniem Słowa Bożego wśród ludności podatnej na herezję ariańską. Interesowały go raczej sprawy ludu niż kwestie państwa lub teologii, stąd jego rozprawy były bardzo praktyczne. Zawsze starał się działać w myśl sformułowanej przez siebie zasady: "Cesarz jest w Kościele, nie ponad Nim". Był łagodny w rządach, rozważny, sprawiedliwy i życzliwy. Równocześnie wobec siebie bardzo wymagający.

Jako biskup Ambroży dbał o odpowiednie przygotowanie kleru, stąd tuż za murami miasta założył rodzaj seminarium-monasteru, gdzie kształcił duchownych.

Pisma św. Ambrożego dotyczyły głównie egzegezy Pisma Świętego, kwestii katechizmu dla nowo ochrzczonych, chrztu i Eucharystii. W jego dorobku znajdują się też dzieła ascetyczno-moralne, dogmatyczne i apologetyczne. Z jego kazań zachowało się bardzo niewiele. Św. Ambroży, jako pierwszy w zachodniej części cesarstwa, korzystał w pełni z hymnów do chwalenia Boga i propagowania prawdziwej wiary. Tradycja przypisuje mu autorstwo hymnu "Ciebie Boga chwalimy" ("Te Deum").

Święty Ambroży zmarł w Wielki Piątek 4 kwietnia 397 r. w Mediolanie. Pochowano go w bazylice, która dzisiaj nosi jego imię, obok szczątków św. Gerwazego i św. Protazego. Przez Kościół rzymskokatolicki uważany jest za jednego z czterech wielkich łacińskich Doktorów Kościoła. Na Wschodzie jest dużo mniej znany i popularny.

Na ikonach święty przedstawiany jest w szatach biskupich z Ewangelią w rękach. Ma rude włosy, nieco spiczastą, średniej długości brodę. W ikonografii zachodniej często ukazywany jest w stroju pontyfikalnym i w grupie czterech Doktorów Kościoła. Posiada tu wiele atrybutów: bicz o trzech rzemieniach, dziecko w kołysce, gołębia i ptasie pióro jako znak boskiej inspiracji, księgę, krzyż, mitrę, model świątyni, pastorał, pióro, ul oraz napis: "Dobra mowa jest jak plaster miodu". Uważany jest za patrona Mediolanu, Bolonii oraz pszczelarzy.

oprac. Jarosław Charkiewicz