Benedykt z Nursji (543)

Zdjęcie przedstwiającego postać św. Benedykt z Nursji (543)

BENEDYKT Z NURSJI, mnich (Prepodobnyj Wieniedikt Nursijskij), 14/27 marca.

Uważany jest za duchowego ojca wszystkich mnichów Europy Zachodniej. Urodził się około 480 r. w Nursji we Włoszech. Na temat jego życia zachowało się niewiele danych. Pochodzą one głównie z "Dialogów" św. Grzegorza Dialoga.

Był synem znanych i bogatych rodziców. Wysłano go na studia do Rzymu, lecz niespokojne i rozwiązłe życie miasta skłoniło młodzieńca do schronienia się na pustkowiu. Mając dwadzieścia lat został pustelnikiem w Subiaco. Odnaleziony po trzech latach, na prośbę pobliskiej wspólnoty mnichów, został przełożonym ich monasteru. Jednak surowość jego wymagań nie odpowiadała wielu z braci. Około 529 r. opuścił więc monaster i założył własny na Monte Cassino. Tu właśnie opracował swoją regułę życia zakonnego, z której do dnia dzisiejszego korzystają benedyktyni. Polega ona głównie na wyrzeczeniu się jakiejkolwiek własności, posłuszeństwie przełożonemu, modlitwie, pracy na rzecz wspólnoty oraz nauczaniu. Benedykt uważał swoją regułę za drogę dla początkujących, za "szkołę służby Bogu, w której nie pragniemy narzucać niczego, co byłoby zbyt ostre lub surowe".

Jako mnich Benedykt był człowiekiem praktycznym, szczerym i prostym. Łączył w sobie wymagania dyscypliny z szacunkiem dla osoby ludzkiej. Nie wiadomo czy miał święcenia kapłańskie. Dostąpił daru przepowiadania przyszłości oraz czynienia cudów.

Święty zmarł w założonej przez siebie wspólnocie. Przed śmiercią przyjął Eucharystię i oddał duszę Bogu na stojąco, podtrzymywany przez uczniów. Pochowano go we wspólnym grobie z jego siostrą Scholastyką. Miało to miejsce około 543-547 r. W 1964 r. papież rzymski Paweł VI ogłosił świętego "Patronem Europy". Tradycja nadała mu też tytuł "patriarchy" monastycyzmu Zachodu. W Cerkwi prawosławnej jest dużo mniej znany i popularny niż na Zachodzie.

W tradycji prawosławnej święty przedstawiany jest w czarnym habicie mnicha, z siwą, niedługą brodą i łysiną czołową (niekiedy na większej łysinie znajduje się mały kosmyk włosów). W obu rękach najczęściej trzyma zwinięty zwój, niekiedy błogosławi albo ma krzyż w dłoni.

W tradycji zachodniej święty uważany jest za patrona wielu zakonów, architektów, górników, inżynierów, nauczycieli, speleologów, uczniów, wydawców. Przypisuje się mu wiele atrybutów, m.in. anioła, bicz, hostię, kielich z wężem, pęknięty kubek, kruka z chlebem w dziobie, pastorał, psa.

Imię Benedykt pochodzi od łacińskiego wyrażenia bene dicere - "dobrze, pięknie o kimś mówić; chwalić kogoś".

opr. Jarosław Charkiewicz