Zostań przyjacielem cerkiew.pl
BORYS, książę, męczennik (Muczenik, błagowiernyj kniaź Borys), 2/15 maja (rocznica przeniesienia relikwii w 1072 r. i 1115 r.) i 24 lipca/6 sierpnia
Książę Borys oraz jego brat Gleb byli synami św. księcia Włodzimierza i pochodzącej z Bułgarii bliżej nieznanej chrześcijanki. Podczas chrztu otrzymali imiona Roman i Dawid. Obaj cechowali się wielką dobrocią, miłowali się wzajemnie, a książę Borys szczególnie lubił śpiew cerkiewny.
Jeszcze za życia książę Włodzimierz obdarował synów księstwami: Borysa - Rostowskim, a Gleba - Muromskim. Obaj dokładali wszelkich starań, aby jak najszerzej rozpowszechnić tam wiarę chrześcijańską.
Gdy zmarł Włodzimierz, księstwo objął we władanie jego pasierb - Świętopełek, który w obawie przed roszczeniami Borysa i Gleba do tronu ojcowskiego, postanowił doprowadzić do ich śmierci. Święci bracia domyślali się tego, lecz nie chcieli prowadzić wojen między sobą i zdali się na wolę Bożą.
Książę Borys został zabity przez wysłanników księcia Światopełka 24 lipca 1015 r., gdy przebywał wraz ze swą drużyną poza stolicą księstwa. Gdy do Świętopełka dostarczono oddychającego jeszcze brata, rozkazał go dobić. Tego samego roku, 5 września, został podstępnie zabity książę Gleb, zwabiony przez brata-zabójcę jakoby do ciężko chorego ojca.
Za panowania księcia Jarosława Mądrego, pięć lat po śmierci męczenników, ich ciała odnaleziono i z honorami pogrzebano w Wyszhorodzie. Później przeniesiono je do Kijowa. W 1240 r. podczas najazdu tatarskiego zostały ukryte w nieznanym miejscu i później nie zostały odnalezione.
Książęta Borys i Gleb są orędownikami przy wielu chorobach. Wierni kierują do nich też modlitwy prosząc o uchronienie od walk wewnętrznych, ataku wroga, wzywają, aby pomogli złagodzić serca walczących za sobą stron i zawrzeć pokój. Są również orędownikami u Boga za dobre plony. Największym kultem darzą ich Rosjanie.
Święci Borys i Gleb zawsze przedstawiani są razem. Borys jako mężczyzna w średnim wieku z niewielkim zarostem lub krótką brodą, Gleb jako młodzieniec z długimi, spadającymi na ramiona włosami i bez brody. Obaj mają na sobie książęce czapy, szaty przykryte czerwonymi płaszczami, krzyże w prawicach i miecze u nóg. Niekiedy ukazywali są na koniach (Borys na czarnym, Gleb na białym) z pikami zamiast mieczy lub w scenie przeniesienia ich relikwii.
Imię Borys pochodzi prawdopodobnie od starobułgarskiego słowa bogori - "biedny, mały". Według innych źródeł składa się ze słowiańskiego słowa bor - "walka" i greckiej końcówki -is.
opr. Jarosław Charkiewicz