Zostań przyjacielem cerkiew.pl
CYRYL, mnich, równy apostołom, nauczyciel Słowian (Rawnoapostolnyj Kiriłł, uczitiel Słowienskij), 14/27 lutego i 11/24 maja wraz ze św. Metodym.
Był rodzonym bratem św. Metodego, synem bogatego bułgarskiego wojewody, mieszkającego w mieście Tesaloniki.
Cyryl (Konstantyn) urodził się około 826 lub 828 r. i był najmłodszym z siedmiorga rodzeństwa. Niezwykle zdolny, po otrzymaniu wszechstronnego wykształcenia (studia w Konstantynopolu), został bibliotekarzem przy soborze św. Zofii Mądrości Bożej. Życie dworskie nie odpowiadało mu jednak, dlatego też odszedł do monasteru położonego nad Bosforem. Wkrótce prawie siłą ściągnięto go do Konstantynopola, wyświęcono na duchownego i wyznaczono na nauczyciela filozofii w głównej stołecznej uczelni.
Wkrótce potem los zetknął go z bratem - św. Metodym. Najpierw, w 855 r., razem zamieszkali w monasterze na Olimpie w Bitynii, później nauczali wiary chrześcijańskiej Chazarów. W 863 r. na prośbę książąt słowiańskich udali się na Morawy, by i tam głosić Słowo Boże. Uczeni bracia, głównie Cyryl, ułożyli najstarsze pismo słowiańskie - głagolicę. Później jeden z uczniów św. Metodego wprowadził do niego duże litery alfabetu greckiego i tak powstała cyrylica. Bracia przetłumaczyli na język Słowian szereg ksiąg liturgicznych i znaczne części Biblii, co położyło fundament pod literaturę słowiańską. W ten sposób stali się rzeczywistymi oświecicielami Moraw, Bułgarii, Panonii i sąsiednich krajów słowiańskich.
Z Węgier (Panonii) Cyryl i Metody udali się do Wenecji, aby uzyskać święcenia kapłańskie dla swoich uczniów. Tamtejsze duchowieństwo przyjęło ich wrogo. Daremnie Cyryl przekonywał, że język nie powinien stać na drodze do przyjęcia chrześcijaństwa. W 867 r. bracia oskarżeni niemal o herezję zostali wezwani do Rzymu do papieża Mikołaja I. Przyjął ich jednak już jego następca - Hadrian II, który odniósł się do braci z serdecznością i polecił wyświęcić ich uczniów na kapłanów.
Przeczuwając zbliżającą się śmierć Konstanty pozostał w Rzymie, gdzie wstąpił do jednego z greckich monasterów. Wtedy też otrzymał nowe imię zakonne - Cyryl. Wkrótce potem, 14 lutego 869 r., zmarł na rękach swego brata. W 1974 r. papież Paweł VI zwrócił jego relikwie Cerkwi prawosławnej. Bardzo uroczyście przyjęto je w Tesalonikach i umieszczono w nowo zbudowanej cerkwi ku czci świętych Cyryla i Metodego.
Apostołowie Cyryl i Metody uważani są za świętych zarówno przez Cerkiew prawosławną jak i Kościół rzymskokatolicki. 31 grudnia 1980 r. papież Jan Paweł II ogłosił ich, obok św. Benedykta z Nursji, współpatronami Europy. Cerkiew prawosławna, szczególnie w słowiańskim obszarze kulturowym, uważa ich za jednych z największych świętych. Obaj są adresatami modlitw osób pobierających nauki.
Św. Cyryl na ikonach przedstawiany jest w stroju mnicha z kapturem na głowie. Ma średniej długości kasztanową, przyprószoną siwizną brodę. Prawą dłonią błogosławi, w lewej trzyma (zależnie od wersji - zwinięty lub rozwinięty) zwój z alfabetem staro-cerkiewno-słowiańskim. Na ikonach przeważnie występuje wraz ze św. Metodym, od którego różnią go przede wszystkim szaty (Metody ma na sobie szaty biskupie).
W sztuce zachodniej zarówno św. Cyryl jak i św. Metody przedstawiani są w stroju pontyfikalnym jako biskupi greccy lub łacińscy (chociaż w istocie św. Cyryl nie miał święceń biskupich). Niekiedy w dłoniach trzymają model świątyni. Ponadto Cyryl ukazywany jest w todze profesora, a w ręce ma księgę pisaną cyrylicą. Na Zachodzie atrybutami obu są: krzyż, księga i kielich, rozwinięty zwój z alfabetem staro-cerkiewno-słowiańskim.
Imię Cyryl pochodzi od greckiego wyrazu kyrios- "pan" (także w znaczeniu Pan Bóg). Niektórzy wywodzą je od perskiego słowa oznaczającego "słońce".
opr. Jarosław Charkiewicz