Zostań przyjacielem cerkiew.pl
JÓZEF Z OPTINY, mnich (Prepodobnyj Iosif Optinskij), 9/22 maja i 11/24 października (Sobór starców z Optiny).
Był najbliższym uczniem patrz starca Ambrożego. Jan (świeckie imię Józefa) Litowkin urodził się w 1837 r. we wsi Gorodica Guberni Charkowskiej. Jego rodzice byli prostymi, a jednocześnie pobożnymi i mądrymi ludźmi znanymi z wielkiego miłosierdzia w stosunku do biednych.
Gdy Jan miał cztery lata zmarł mu ojciec, a w wieku jedenastu lat odeszła matka. W poszukiwaniach duchowych młodzieniec zapragnął udać się do Kijowa, by pokłonić się świętym miejscom. Po drodze odwiedził Pustelnię Borysowską, w której jego siostra była mniszką. Tam schimniszka Alipia poradziła mu, by nie szedł do Kijowa lecz do starców Pustelni Optińskiej. Tak też uczynił.
Dokładnie 1 marca 1861 r. Jan pokłonił się starcu Ambrożemu i prosząc błogosławieństwa oddał się jego woli. Posłuszny, małomówny i skromny, szybko przeniósł się do niewielkiego domku, w którym mieszkał jego starzec. Tam przeżył pięćdziesiąt lat.
Bliskość ojca duchowego z jednej strony cieszyła Jana, z drugiej zaś nieustanne przyjmowanie ludzi, przychodzących do starca po porady duchowe, męczyło go psychicznie. Ponownie zaczął zastanawiać się nad podróżą do Kijowa lub na Świętą Górę Atos. Ambroży, jakby czytając w jego myślach, pewnego razu powiedział: "Bracie Janie, u nas jest lepiej niż na Atosie, zostań z nami". Słowa te poraziły młodego nowicjusza. Od tej pory stał się najwierniejszym uczniem starca.
W 1872 r. Jan złożył śluby zakonne i otrzymał imię Józef, cztery lata później wyświęcono go na hierodiakona, a w 1884 r. na hieromnicha. Pod mądrą ręką nauczyciela przygotowywał się do trudów bycia starcem. Gdy w 1891 r. Ambroży zmarł, został ojcem duchowym wspólnoty w Szamordino, a wkrótce potem powierzono mu kierowanie optinskim skitem. Dał się przy tym poznać jako doświadczony starzec, posiadający uzdrawiającą siłę modlitwy.
U schyłku życia złożony chorobą Józef zrezygnował z odpowiedzialnej funkcji w skicie. Zmarł 9 maja 1911 r. 26 lipca 1996 r. został kanonizowany przez Rosyjską Cerkiew Prawosławną jako święty czczony lokalnie.
Na ikonach święty przedstawiany jest jako stary mnich w szatach archimandryty z żezłem w ręce i w czarnym kłobuku. Ma siwą, zaokrągloną brodę. Najczęściej spotykany jest na ikonach "Soboru starców z Optiny".
Imię Józef pochodzi z hebrajskiego i oznacza "(niech) Bóg pomnoży" (patrz także Rdz 30,24).
oprac. Jarosław Charkiewicz