Józefat, biskup biełgorodzki (1754)

JOZAFAT, biskup Biełgorodu (Swiatitiel Ioasaf, jepiskop Biełgorodskij), 4/17 września (rocznica otwarcia relikwii w 1911 r.) i 10/23 grudnia (rocznica śmierci), 1754.

Urodził się w 1705 r. w majątku koło miejscowości Priłuki Diecezji Połtawskiej w bogobojnej rodzinie Gorlenków. Joachim (świeckie imię świętego) już w dzieciństwie zaznał nieszczęścia, kiedy jego rodzina popadła w niełaskę władz. Wówczas doskonale poznał jak złudne jest ziemskie szczęście, dlatego też nauczył się szukać pomocy i pociechy w modlitwach do Boga.

Czując zamiłowanie do Cerkwi udał się do Kijowa, aby podjąć naukę w tamtejszej Akademii Kijowskiej, będącej centrum prawosławnej edukacji religijnej. Mając dwadzieścia lat, w 1725 r., złożył w Kijowie riasoforne śluby zakonne i otrzymał imię Hilarion, a dwa lata później śluby mantijne, podczas których nadano mu imię Jozafat. W uznaniu jego nieprzeciętnych zdolności naukowych w kolejnym roku został diakonem i wykładowcą akademii. W 1734 r. Jozafata wyświęcono na kapłana, w 1734 r. mianowano ihumenem Monasteru Lubienskiego, a od 1745 r. Ławry Troicko-Siergijewskiej. W 1748 r. Jozafata wyświęcono na biskupa biełgorodzkiego i obojańskiego. Był nim przez sześć i pół roku, dając się poznać jako hierarcha gorliwy w swej pracy duszpasterskiej i żyjący wyjątkowo ascetycznie.

Po częstych chorobach zmarł 10 grudnia 1754 r., mając niespełna pięćdziesiąt lat. Jego grób, przy których miały miejsce cudowne uzdrowienia, otwarto w 1911 r. Wtedy też zaliczono go do grona świętych. W okresie władzy radzieckiej skonfiskowano relikwie, a odnaleziono je w Leningradzkim Muzeum Historii Religii i Ateizmu dopiero w 1991 r. Obecnie spoczywają w soborze Przemienienia Pańskiego w Biełgorodzie, będąc największą świętością tego miasta.

W ikonografii święty przedstawiany jest jako mężczyzna w średnim wieku, wysokiej mitrze i w biskupich szatach liturgicznych. Zależnie od typu ikony w dłoniach ma bądź krzyż i żezł, bądź w lewej Ewangelię, a prawą uniesioną w błogosławieństwie. Cechą wyróżniającą go spośród innych świętych biskupów jest krótka, jasna bródka i spadające na kark i plecy długie włosy.

oprac. Jarosław Charkiewicz