Jerzy Nowy (1515)

JERZY NOWY, męczennik (Muczenik Gieorgij Nowyj), 26 maja/8 czerwca.

Urodził się w 1497 r. w serbskiej rodzinie, w małym miasteczku o nazwie Kratowo na wschód od Skopje w Macedonii. Mając sześć lat rozpoczął naukę lecz już po czterech latach musiał ją przerwać, gdy po śmierci ojca przejął obowiązki głowy rodziny. Zdolny młodzieniec szybko został ekspertem w dziedzinie jubilerstwa w jednym z lokalnych sklepów. Stał się jednak przedmiotem ataków ze strony miejscowych tureckich władz. Gdy miał dwanaście lat rodzina zdecydowała, aby opuścił rodzinną miejscowość i przeprowadził się do Sofii w Bułgarii.

Tu Jerzy zamieszkał u prawosławnego duchownego imieniem Piotr. Zaczął poznawać tajniki wiary i dokładnie przestrzegać przykazań Bożych. Znany w mieście jubiler ponownie został zaatakowany przez muzułmanów. Pewnego razu, pod pretekstem zamówienia ozdobnej srebrnej szkatułki, odwiedził go turecki prawnik. Rozpoczęła się dyskusja na temat wiary, z której Turek wyszedł pokonany. Za jego namową Jerzego wezwano do sądu. Mężnie broniąc się, nie wyrzekł się Chrystusa. Wtrącono go więc do więzienia, w którym odwiedził go ojciec Piotr, umacniając w wierze i przygotowując do przyjęcia korony męczeńskiej.

Jerzego skazano na śmierć przez spalenie na stosie. 11 lutego 1515 r. związanego męczennika prowadzonego przed cerkwią Świętej Zofii Mądrości Bożej po raz ostatni błogosławił ojciec Piotr. Modlącego się mężczyznę wrzucono do ognia i zabito uderzeniem młota służącego do wbijania słupów. Jednak jego ciało nie spłonęło. Następnego dnia złożono je w soborze św. wielkiego męczennika Jerzego, po czym uroczyście pochowano. Dzień jego pamięci przełożono z dnia męczeńskiej śmierci na 26 maja - rocznicę przeniesienia jego relikwii.

Ze względu na miejsce pochodzenia i miejsce śmierci, Jan posiada kilka przydomków: z Kratowa, Serb, Sofijski lub Bułgarski. Jego kult koncentruje się na Bałkanach.

Na ikonach święty przedstawiany jest jako bezbrody młodzieniec z męczeńskim krzyżem w dłoni. Najczęściej spotyka się go w scenie gdy półnagi, bosymi stopami stoi w ognisku w towarzystwie dwóch oprawców, z których jeden unosi nad jego głową młot do wbijania słupów.

Imię Jerzy pochodzi z języka greckiego i oznacza "rolnik" (gr. georgos).

oprac. Jarosław Charkiewicz