Joasaf, królewicz Indii (IV)

JOZAFAT, mnich, książę indyjski (Prepodobnyj Iaosaf, carewicz Indijskij), 19 listopada/2 grudnia.

Żył w IV w. w Indiach. W tym czasie w państwie tym rządził prześladujący chrześcijan król Awenir.

Gdy władcy urodził się długo oczekiwany następca tronu - książę Jozafat, nadworni wróżbici przepowiedzieli mu, iż syn zostanie chrześcijaninem. Król czynił wszystko, by do tego nie dopuścić. Starał się, aby dziecko nie miało możliwości żadnego kontaktu z wyznawcami Chrystusa. Jednak pewnego razu do miasta, w którym znajdował się pałac książęcy, przybył pobożny pustelnik o imieniu Barłaam. Ogłosił on, że posiada drogocenny kamień zdolny uleczać choroby. Przyprowadzony przed oblicze księcia, przedstawił mu istotę wiary chrześcijańskiej. Z opowieści starca młodzieniec zrozumiał, że tym drogocennym kamieniem jest wiara w Chrystusa i zapragnął przyjąć chrzest. Tak też się stało. Mnich polecił księciu, by spędzał czas poszcząc i modląc się, a sam ponownie udał się do pustelni.

Gdy król Awenir dowiedział się, że jego syn przyjął chrześcijaństwo, rozgniewał się i na różne sposoby próbował zmienić jego poglądy. Jednak książę nie ustępował. Wpływ syna na ojca był tak silny, że po pewnym czasie również sam król stał się chrześcijaninem. Po śmierci ojca Jozafat odszedł na pustynię, gdzie odnalazł starca Barłaama. Zamieszkali wspólnie i aż do śmierci żyli w głębokiej ascezie.

Niektórzy badacze utrzymują, że święci Barłaam i Jozafat w rzeczywistości nie istnieli, a ich fikcyjne postacie przyjęto z hinduskiej opowieści Siddharta Buddhy.

W ikonografii święci Jozafat i Barłaam zazwyczaj przedstawiani są razem. Barłaam jest siwobrodym, łysiejącym mnichem, wskazującym prawą dłonią na trzymany w lewej zwój z napisem: "Pokazuję ci drogocenny kamień Chrystusowy, kamień najdroższy, od Którego oświeca się wszelkie stworzenie". Jozafat ukazywany jest jako pozbawiony brody młodzieniec z koroną na głowie i mniszych szatach, który z szacunkiem patrzy na Barłaama. Zazwyczaj w prawej ręce trzyma krzyż, a w lewej zwój ze słowami: "Zostawiłem cały swe piękne królestwo, kupiłem ów bezcenny kamień Chrystusowy i podążyłem wąską drogą". Niekiedy Jozafat nie ma krzyża i zwoju, a prawą ręką czyni w kierunku swego nauczyciela modlitewny gest.

oprac. Jarosław Charkiewicz