Łazarz, książę serbski (1389)

ŁAZARZ, książę Serbii (Błagowiernyj Łazar, kniaź Serbskij), 15/28 czerwca, zm. 1389.

Był synem dostojnika na dworze króla Duszana Nemanjicia i twórcą najsilniejszego państwa serbskiego w początkowym okresie ekspansji tureckiej.

Żył w czasach niezmiernie trudnych. W tym okresie Turcy przystąpili do systematycznego podboju Bułgarii i resztek Bizancjum. Najpierw opanowali Trację i bizantyjskie miasta położone nad Morzem Czarnym, po czym nie rezygnując z dalszych podbojów skierowali się na ziemie położone między Bułgarią i Serbią. W 1382 r. zdobyli Sredec, a w 1386 r. serbski Nisz.

W tym czasie książę Łazarz (Lazar Hrebeljanowić) zjednoczył większość ziem serbskich i umocnił sojusze z innymi władcami. Zagrożony przez Turków zawarł przymierze z królem Bośni Twrtkiem I i carem tyrnowskim Iwanem Szyszmanem. Wkrótce, w 1387 r., połączone siły serbsko-bośniackie pokonały wojska sułtana Murada I w pobliżu grodu Plocznik nad rzeką Toplicą.

Po tej klęsce sułtan starannie przygotował swoją następną wyprawę. W 1389 r. z potężną armią wtargnął przez ziemie macedońskie na Kosowe Pole i 15 czerwca 1389 r., w dniu świętego Wita, spotkał się pod Prisztiną z serbsko-bośniacką armią, dowodzoną przez księcia Łazarza. Początkowo szala zwycięstwa przechylała się na stronę chrześcijan, a jeden z rycerzy serbskich zabił nawet sułtana Murada I. Jednak jego syn Murad Bajezyd przezwyciężył zamieszanie i zmusił armię chrześcijańską do odwrotu, podczas którego Łazarz wpadł w ręce Turków i na rozkaz nowego sułtana został ścięty. Po śmierci władcy, mniszka Eufemia złotem na jedwabiu napisała jego "Pochwałę".

Chociaż bitwa na Kosowym Polu była właściwie nierozstrzygnięta, śmierć księcia Łazarza miała dla Serbów katastrofalne następstwa. Rozpadła się utworzona przez niego koalicja, a wdowa po nim - księżna Milica - musiała wkrótce złożyć hołd sułtanowi.

Obecnie relikwie księcia Łazarza spoczywają w Monasterze Ravanica. Uważany jest za jednego z największych władców serbskich.

opr. Jarosław Charkiewicz/red. Jan Makal/T.Sulima (ikonog.)