Zostań przyjacielem cerkiew.pl
NICETAS, wielki męczennik (Wielikomuczenik Nikita), 15/28 września.
Był pogańskim rycerzem pochodzącym z zamieszkałych przez Gotów terenów nad Dunajem. Uczestnik I Soboru Powszechnego (Nicea 321 r.), biskup gocki Teofil, oświecił go chrześcijańską wiarą i udzielił chrztu. Po śmierci arcypasterza, katedrę biskupią objął Urfil, który przetłumaczył wiele ksiąg z języka greckiego na gocki. Wśród Gotów chrześcijaństwo rozpowszechniało się bardzo szybko. Sprzyjała temu również działalność Nicetasa.
Należał on do najszlachetniejszych i najznakomitszych postaci swego narodu. Pobożnością i kazaniami nawrócił na chrześcijaństwo wielu ludzi. Gdy pogański książę Atanarich rozpoczął prześladowania chrześcijan, święty umacniał w wierze braci, uświadamiając im zbawienny sens męczeństwa, a jednocześnie piętnował bezecne czyny i nieprawe postępowanie okrutnego władcy. Schwytano go i poddano okrutnym torturom, które nie skłoniły go do wyrzeczenia się Chrystusa. Wówczas książę wydał rozkaz spalenia żywcem. Jednak ogień nie strawił ciała męczennika. Nieuszkodzone relikwie zostały jednak pohańbione i pozostawione bez pogrzebu. Miało to miejsce około 372 r.
Przyjaciel Nicetasa o imieniu Marian, pochodzący z Mopsuestii w Cylicji, nocą potajemnie zabrał jego ciało, przewiózł do Cylicji i pochował w swoim domu. Na domostwo spłynęło błogosławieństwo, a przy grobie świętego dokonywały się cudowne uzdrowienia. Relikwie męczennika zostały później przeniesione do Konstantynopola, a następnie do Monasteru Wysokie Deczany w Serbii.
Św. Nicetas jest adresatem modlitw rodziców za dzieci chore na padaczkę. Uważany jest również za opiekuna ptaków pływających. Kult świętego ma charakter powszechny, chociaż koncentruje się na Bałkanach.
Na ikonach męczennik przedstawiany jest w zbroi rzymskiego rycerza, z narzuconym na nią jasnoczerwonym płaszczem. Jest mężczyzną w sile wieku z krótką, jasnokasztanową brodą. W dłoniach trzyma narzędzia walki: pikę i miecz, a na niektórych ikonach również męczeński krzyż.
oprac. Jarosław Charkiewicz