Zostań przyjacielem cerkiew.pl
TEODOZY KIJOWSKO-PIECZERSKI, mnich (Prepodobnyj Fieodosij, igumien Kijewo-Pieczerskij), 3/16 maja (rocznica śmierci), 14/27 sierpnia (rocznica przeniesienia relikwii w 1071 r.), 28 sierpnia/10 września (Sobór świętych kijowsko-pieczerskich spoczywających w Dalszych Pieczarach) i 2/15 września.
Urodził się w 1009 r. w miasteczku Wasilewka koło Kijowa, gdzie jego ojciec był sędzią. Wkrótce rodzina przejechała do Kurska. Tam ojciec chłopca zmarł.
Teodozy często opuszczał rodzinny dom pragnąc z dala od niego troszczyć się o zbawienie swej duszy. Matka sprzeciwiała się temu i za każdym razem odnajdowała syna. Pewnego razu, po raz kolejny, młodzieniec odszedł z domu. Tym razem udał się do Kijowa, by zamieszkać u boku znanego pustelnika św. Antoniego Kijowsko-Pieczerskiego. Tam, mając dwadzieścia trzy lata złożył śluby zakonne. Wkrótce uczyniła to i jego matka, która jednak szybko zmarła.
W 1054 r. Teodozy został wyświęcony na hieromnicha, a trzy lata później mianowano go ihumenem monasteru. Pod jego kierownictwem liczba braci wzrosła do stu, zbudowano nową cerkiew, cele dla mnichów, budynek dla żebraków, wprowadzono Regułę Studycką, która obowiązuje do dziś we wszystkich ruskich monasterach. Będąc przełożonym wspólnoty wykonywał te same prace co podlegli mu bracia, wybierając nawet cięższe i bardziej poniżające. Długie okresy czasu spędził też w jaskini na modlitwie.
Św. Teodozy zmarł 3 maja 1074 r. mając sześćdziesiąt pięć lat. Kilka dni wcześniej dokładnie określił chwilę własnej śmierci. Bracia pogrzebali jego ciało w jaskini. W 1091 r. stwierdzono, że nie uległo ono rozkładowi. Został kanonizowany w 1108 r. Pozostawił po sobie kilka kazań i modlitwę za wszystkich chrześcijan. Jest jednym z najbardziej znanych ruskich mnichów.
Autentyczny żywot św. Teodozego powstał zaledwie dwanaście lat po jego śmierci. Jego autorem jest znany ruski kronikarz św. Nestor Kronikarz.
W ikonografii święty przedstawiany jest zwykle jako starszy mężczyzna z siwą lub jasnokasztanową brodą, niekiedy z małymi kosmykami na końcu. Ubrany jest w mnisze szaty. Jedną dłoń ma złożoną w modlitwie, w drugiej trzyma rozwinięty zwój ze słowami pouczenia skierowanego do braci monasteru. Często przedstawiany jest też na ikonie "Soboru świętych Kijowsko-Pieczerskich" oraz ze św. Antonim Kijowsko-Pieczerskim, m.in. na Kijowsko-Pieczerskiej ikonie Matki Bożej, gdzie stoją po obu stronach tronu, na którym zasiada Bogarodzica z Dzieciątkiem.
oprac. Jarosław Charkiewicz