Dionizy, biskup Suzdala (1385)

Zdjęcie przedstwiającego postać św. Dionizy, biskup Suzdala (1385)

DIONIZY, arcybiskup Suzdala (Swiatitiel Dionisij Suzdalskij), 26 czerwca/9 lipca, zm. 1385.

Święty Dionizy, arcybiskup Suzdala, w życiu świeckim nosił imię Dawid. Został postrzyżony w Kijowo-Pieczerskim monasterze, skąd z błogosławieństwem ikoną Matki Bożej przez św.św. Antoniego i Teodozego przybył nad Wołgę. Niedaleko Niżnego Nowogrodu święty wykopał grotę i ćwiczył się tam w ascezie w pełnym milczeniu. Do świętego pokutnika stopniowo przybywali bracia i około 1335 roku założył tam klasztor ku czci Wniebowstąpienia Pańskiego. Uczniami Dionizego był m.in. św. Eutymiusz z Suzdala i św. Makary znad Unży.

 

W 1352 roku święty starzec wysłał dwunastu braci w "górne miasta i kraje, gdzie Bóg może pobłogosławi" dla duchowego oświecenia narodu i założenia nowych monasterów. Wysoce dobroczynny wpływ klasztor św. Dionizego posiadał na mieszkańców Niżnego Nowogrodu. W 1371 roku święty postrzygł w stan zakonny czterdziestoletnią wdowę kniazia Andrzeja Konstantynowicza, której przykład wzięło później wiele bojaryń - żon, wdów i dziewic.

W 1374 roku święty dostąpił godności biskupa. Lata jego posługi pasterskiej przypadają na znamienny czas. Ruś była gotowa do zrzucenia tatarskiego jarzma. 31 marca 1375 roku mieszkańcy Niżnego Nowogrodu wzięli w niewolę tatarskiego dowódcę, a ten znalazłszy się na dworze biskupa, wystrzelił z łuku w kierunku świętego. Jednak Bóg chronił swego wybrańca - strzała utkwiła w biskupiej mantii. W 1377 roku z błogosławieństwa świętego, i prawdopodobnie pod jego redakcją, pod piórem mnicha Laurentego (Wawrzyńca) zestawiona została słynny Latopis Laurentego, która inspirowała Ruś do wyzwoleńczej walki.

W 1379 roku chroniąc czci arcybiskupiej katedry, Dionizy, jako jedyny spośród wszystkich biskupów zebranych w Moskwie z nakazu kniazia, wystąpił przeciw wybraniu na metropolitę protegowanego kniazia - niesławnego archimandryty Mitiaja.

W tym samym roku święty Dionizy udał się do Konstantynopola z protestem wobec kandydatury Mitiaja oraz w sprawie heretyków - sektę strygolników. Dionizy zrobił na Grekach duże wrażenie swoim duchowym bogactwem i głęboką znajomością Pisma Świętego. Patriarcha Nilus, nazywając świętego "zaprawdę bożym i duchowym człowiekiem" pisał, iż sam widział jego "posty, jałmużny, czuwanie, łzy i wszystko inne co dobre". Z Konstantynopola Dionizy przysłał do biskupstw Suzdala i Niżnego Nowogrodu dwie kopie ikon Matki Bożej Odigitrii.

W 1382 roku święty otrzymał od patriarchy tytuł arcybiskupa. Powróciwszy na Ruś hierarcha jeździł do Pskowa i Nowogrodu walcząc ze strygolnikami. Powtórnie nawiedził stolicę Bizancjum w 1383 roku, aby omówić z patriarchą sprawy ruskiej metropolii. W 1384 roku arcybiskup Dionizy został ustanowiony przez patriarchę Nilusa "metropolitą na Ruś". Jednak wracając do Kijowa święty został pochwycony rozkazem kijowskiego kniazia Włodzimierza Olgierdowicza i poddany aresztowi, w którym zmarł 15 października 1385 roku.

Świętego hierarchę pochowano w kijowskiej pieczarze św. Antoniego. Pamięć świętego ustanowiono na 26 czerwca - dzień wspomnienia św. Dawida z Tesalonik, który patronował świętemu w życiu świeckim. Synodikon Monasteru Pieczerskiego w Niżnym Nowogrodzie z 1552 roku nazywa świętego arcybiskupa Dionizego "prepodobnym cudotwórcą".

opr. Tomasz Sulima