Zostań przyjacielem cerkiew.pl
EFREM SYRYJCZYK, mnich (Prepodobnyj Jefrem Sirin), 28 stycznia/10 lutego.
Urodził się około 306 r. w Nizybizie w Mezopotamii. Bezpodstawnie oskarżony o kradzież owiec został zamknięty w więzieniu, gdzie usłyszał głos Boży nawołujący go do czynienia dobra. Uniewinniony i wypuszczony dostrzegł w tym rękę Bożą. Postanowił pozostawić świeckie życie i udał się na górę do patrz św. Jakuba z Nizybizy. Pod jego kierownictwem praktykował ascezę i studiował Pismo Święte.
W 363 r. Efrem przeniósł się do Edessy, gdzie zamieszkał w górach. Tam przy pomocy swych pism i słów nauczał lud. Założył też szkołę, w której uczyli się przyszli hierarchowie Cerkwi Syryjskiej. W swych naukach przywiązywał szczególną wagę do wysoce moralnego sposobu życia oraz potępiał pojawiające się wówczas herezje. Wielu pogan słuchając jego pouczeń przyjmowało wiarę chrześcijańską.
Pod koniec życia św. Efrem odbył podróż do Egiptu, gdzie z rąk św. Bazylego Wielkiego przyjął święcenia diakońskie. Przez skromność nie wyraził zgody na przyjęcie święceń biskupich. Życie zakończył w 373 r. w Edessie. Cieszył się tak wielka czcią, że po śmierci jego grób stał się celem wielu pielgrzymek.
Poza darem czynienia cudów św. Efrem, zwany też prorokiem syryjskim i "harfą Świętego Ducha", pozostawił po sobie wiele utworów teologicznych interpretujących Pismo Święte, broniących czystości wiary oraz o charakterze moralnym. Głównym ich tematem jest pokuta. Do niego należą też liczne modlitwy i pieśni liturgiczne śpiewane w czasie pogrzebu oraz modlitwa czytana w okresie Wielkiego Postu „Panie i Władco żywota mego...” („Gospodi i Władyko żywota mojego...”). Uważany jest też za gorliwego szerzyciela kultu Matki Bożej i największego poetę syryjskiego.
Św. Efrem Syryjczyk od dawna czczony jest przez Kościół prawosławny i uważany za jednego z największych ascetów i teologów IV w. W 1920 r. Kościół rzymskokatolicki ogłosił go Doktorem Kościoła. Wierni modlą się do niego z prośbą o uwolnienie się od grzechu gniewu i dar łez pokajania.
Mnich przedstawiany jest w czarnych szatach wielkiej schimy. Ma niedługą, siwą brodę. W rękach trzyma zwinięty bądź rozwinięty zwój. W zachodniej sztuce religijnej występuje bardzo rzadko. Poza zwojem i księgą za atrybut ma tam krowę.
Imię Efrem wywodzi się z hebrajskiego słowa Ephrayim oznaczającego "przynoszący dobry owoc".
opr. Jarosław Charkiewicz