Abp Nowej Justyniany i całego Cypru Makary III
Michał Musku urodził się 13 sierpnia 1913 r. w Pafos. Mając 13 lat wstąpił do monasteru w Kykkos, gdzie 7 sierpnia 1938 r. wyświęcono go na hierodiakona oraz postrzyżono w riasę z imieniem Makary. Po ukończeniu studiów teologicznych na Ateńskim Uniwersytecie rozpoczął posługę w cerkwi uniwersyteckiej pw. św. Ireny oraz pracę dydaktyczną na ww. uczelni. W 1946 r. wyświęcony na hieromnicha. W latach 1946 – 1948 wykładał teologię na Uniwersytecie Bostońskim w Stanach Zjednoczonych.
W 1948 r. odbyła się chirotonia biskupia Makarego na katedrę metropolitarną w Kiti. 20 października 1950 r. Synod Cypryjskiej Cerkwi Prawosławnej wybrał metropolitę Makarego na abp Nowej Justyniany i całego Cypru. Hierarcha zaangażował się w działalność polityczną. W lutym 1959 r. abp Makary III przyczynił się do podpisania tzw. porozumienia zurysko-londyńskiego, w wyniku którego Cypr uzyskał niepodległość. W tym samym roku Cypryjczycy wybrali hierarchę prezydentem Republiki Cypryjskiej. Na Cyprze zastosowano wówczas tzw. system etnarchii .
15 lipca 1974 r. greccy oficerowie z armii cypryjskiej oraz działacze z Cypryjskiej Organizacji Wyzwolenia Narodowego (EOKA) dokonali przewrotu politycznego. Rewolucjoniści rozpropagowali fałszywą informację o śmierci Makarego III. Arcybiskup udał się do Wielkiej Brytanii, skąd zwrócił się do społeczności międzynarodowej o pomoc dla swojego kraju. Korzystając z kryzysu politycznego, pod hasłem obrony społeczności muzułmańskiej, 20 lipca 1974 r., armia turecka dokonała inwazji na wyspę. W wyniku politycznej interwencji Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii Cypr został podzielony na dwie części – cypryjską i turecką. Inwazja turecka przyniosła ok. 1000 zabitych i rannych Cypryjczyków oraz zniszczenie ok. 33 % zabudowań wyspy. 7 października 1974 r. abp Makary powrócił do Nikozji – stolicy Cypru.
Hierarcha silnie przeżył próbę obalenia rządu oraz inwazję turecką, co w efekcie przyczyniło się do komplikacji zdrowotnych głowy państwa i hierarchy Cypryjskiej Cerkwi. Ostatnią Liturgię abp cypryjski służył 3 kwietnia 1977 r. Abp Makary III zmarł 3 sierpnia 1977 r. 5 dni później został pochowany w katedralnej cerkwi pw. św. Jana w Nikozji.
Na podst.:
http://greek.ru/
http://www.pravoslavie.ru/
W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 r. , Warszawa 2003, s. 227.
Stefan Dmitruk
