Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Wspomnienie świętej GERTRUDY z Nijvel przypada 17/30 marca.
Św. Gertruda urodziła się w 626 roku w brabanckim mieście Landen. Jej ojcem był Pepin Landeński, majordomus króla Austrazji Chlotara II, a matką św. Itta[1]. Dziewczynka była wychowywana przez matkę w miłości i cnotach. Gdy miała dziesięć lat, król Franków Dogobert zaproponował jej małżeństwo z synem jednego ze swych doradców. Gertruda powiedziała jednak, że nie pragnie innego oblubieńca, tylko Pana Jezusa Chrystusa. Zgromadzeni zastygli, zdumieni zdecydowaniem dziecka i zrozumieli, że ona jest rzeczywiście wybrana przez Boga.
Po śmierci Pepina (640)[2] jego żona udała się wraz z Gertrudą do swego majątku Nijvel (franc. Nivelles). Zgodnie z radą św. Amanda (6 lutego) założyła tam klasztor i sama postrzygła włosy swojej córki na znak poświęcenia jej Bogu. Gdy córka otrzymała z rąk biskupa szaty zakonne, matka wyznaczyła ją przełożoną klasztoru. Obdarzona głęboką pobożnością i duchowym rozsądkiem, rzadkim nawet u ludzi starszych, wpajała ona siostrom gorliwość w wysiłkach ascetycznych i cnotach. Gertruda poświęcała się całkowicie posłudze biednym, chorym i starcom oraz z miłością przyjmowała pielgrzymów z obcych krajów.
Jej duchowa sława wkrótce rozprzestrzeniła się daleko. Na przykład, święta przyjęła irlandzkich mnichów św. Foillana i jego brata Ultana[3], którzy zostali wygnani ze wschodniej Anglii przez groźnego króla Mercie, Pendę[4]. Brat Gertrudy, majordomus Austrazji, dał im w darze ziemię w Fosse-la-Ville[5], gdzie założono klasztor zgodnie z celtyckimi zwyczajami, ale pod duchowym kierownictwem świętej. Przełożona prosiła niektórych z irlandzkich mnichów, żeby wyjaśniali Pismo Święte mniszkom, a innych posyłała na głoszenie Dobrej Nowiny w okolicznych ziemiach.
Pewnego razu, gdy św. Foillan wracał do swego klasztoru po odprawieniu św. Liturgii w Nijvel, on sam i trzej jego towarzysze zostali zabici w lesie przez zbójców. Wtedy kierownictwo męskiego klasztoru przejął jego brat Ultan (655).
Przeżywszy pięć lat pod kierunkiem córki, św. Itta spoczęła w Bogu. Św. Gertruda, pragnąc płomiennie poświęcać więcej czasu modlitwie, złożyła odpowiedzialność za sprawy klasztorne na mnichów, a wewnętrzne zarządzanie wspólnotą powierzyła doświadczonym siostrom. Ona sama gorliwie oddawała się postom, modlitwom i czuwaniom, przez co zdobyła wielką przychylność Bożą. Kiedy Gertruda modliła się w kościele, nie raz widziano, jak nad jej głową pojawiał się płomienny krąg, oświecający wszystko wkoło.
Jednak tak surowy styl życia wkrótce zniszczył zdrowie świętej. Chociaż miała ona tylko trzydzieści lat, za zgodą duchowych synów i córek przekazała obowiązki przełożonej swojej dwudziestoletniej krewnej Wulfetrudzie, która wychowała się przy niej. Odtąd Gertruda żyła jak prosta mniszka, zwiększając modlitwy bez zwracania uwagi na słabnące siły i dlatego stała się godną niezwykłych wizji.
Czując szybkie odejście, zgromadziła siostry i wezwała je, aby były wierne ślubom zakonnym oraz powiedziała, jak ją pochować: ubraną we włosiennicę, z głową przykrytą zniszczonym welonem. Następnie wysłała listy do klasztoru Fosse do św. Ultana, żeby zapytać go o dzień swojej śmierci. On odpowiedział, że powinna umrzeć następnego dnia podczas św. Liturgii, ale niech się nie lęka, gdyż św. Patryk i Aniołowie wybrani przez Boga przyjdą, żeby zabrać jej duszę i przenieść do miejsca chwały.
Rzeczywiście, 17 marca 659 roku, po przyjęciu św. Komunii oddała dusze Boskiemu Oblubieńcowi. Przy jej grobie natychmiast zaczęły dziać się cuda. Kult św. Gertrudy rozprzestrzenił się w średniowieczu po całej północnej Europie, gdzie modlono się do niej jako do opiekunki podróżników i sadowników[6].
[1] Kościół zachodni obchodzi jej wspomnienie 5 maja.
[2] Jego starsza córka, św. Begga, wyszła za mąż za Ansegisela, syna św. Arnoula, ich małżeństwo dało początek dynastii Karolingów.
[3] Ich wspomnienie ma miejsce w Kościele zachodnim 16 stycznia i 12 marca.
[4] Patrz: żywot św. Sigeberta 27 września.
[5] Obecnie Namur.
[6] W średniowieczu modlono się także do św. Gertrudy o wybawienie od plag szczurów i myszy, toteż w ikonografii z tego okresu często występuje z tymi gryzoniami, a także z kotami.
Za: Synaksarion. Marzec, Wydawnictwo „Bratczyk”, Hajnówka 2014, s. 227-230.