Hilarion z Optiny (1873)

Zdjęcie przedstwiającego postać św. Hilarion z Optiny (1873)

HILARION Z OPTINY, mnich (Prepodobnyj Iłarion Optinskij), 18 września/1 października i 11/24 października (Sobór starców z Optiny).

W życiu świeckim Rodion Ponomariew, urodził się w noc paschalną 1805 r. Jego rodzice byli bardzo bogobojni, w takim też duchu wychowali syna.

Rodion był dzieckiem cichym i spokojnym, wręcz niezgrabnym, dlatego rzadko bawił się z rówieśnikami i rodzice nie rozpieszczali go. W 1820 r. rodzina Ponomariewów przeprowadziła się do Guberni Woroneskiej. Stąd w 1825 r. Rodion wyjechał do Moskwy, aby przez ponad trzy lata uczyć się krawiectwa. Po powrocie przeniósł się do Saratowa, gdzie rodzice otworzyli warsztat. Warunki życia w tym mieście, zamieszkiwanym przez licznych sektantów i innowierców sprawiły, iż dołączył do grupy walczących z rozłamem w Cerkwi. Lektura Biblii i pism Ojców Cerkwi obudziły w nim pragnienie poświęcenia się mniszemu życiu. Nie mogąc zdecydować się na żadną wspólnotę w 1837 r. wybrał się na pielgrzymkę i już w następnym roku zamieszkał w Pustelni Optińskiej.

W 1840 r. starzec Makary wybrał Rodiona na swego brata posługującego. Tę funkcję pełnił przez dwadzieścia lat, aż do śmierci nauczyciela, będąc równocześnie ogrodnikiem, następnie piekarzem i pszczelarzem. W tym czasie, często spowiadał się u starca Lwa, rozwijając swe życie duchowe.

Po wyświęceniu na mnicha i otrzymaniu nowego imienia w 1863 r. Hilarionowi powierzono kierownictwo skitem i opiekę duchową nad całym monasterem. Poza braćmi po porady duchowe przybywały do niego niezliczone tłumy świeckich pielgrzymów. Słowa starca były krótkie, proste i przekonujące. Często nauczał w nich jak bez złości i urazy znosić przeciwności losu. Przychodzących do niego nierzadko kierował na spowiedź. Każdy miał przygotowywać się do niej przez trzy dni. Potem wyznaczał stosowną pokutę za grzechy.

Ostatnim życiowym wypróbowaniem była dla starca ciężka, trwająca prawie dwa lata, choroba. Mimo cierpień znosił ją mężnie, z modlitwą na ustach. Zmarł 18 września 1873 r. Został kanonizowany przez Rosyjską Cerkiew Prawosławną 26 lipca 1996 r. Jego kult ma zasięg lokalny.

W ikonografii święty przedstawiany jest w mniszych szatach, z czarnym kłobukiem na głowie. Ma siwą brodę i długie, spadające na piersi włosy. Prawą ręką ma złożoną w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma zwój z napisem: "Wychwalam Boga mojego dopóki żyję". Najczęściej spotykany jest na ikonach "Soboru starców z Optiny".

Imię Hilarion wywodzi się od greckiego słowa ‘ιλαρος (hilaros) - "pogodny, wesoły".

opr. Jarosław Charkiewicz