Jan Rylski (946)

JAN RYLSKI, mnich (Prepodobnyj Ioann Rylskij), 18/31 sierpnia (rocznica śmierci) i 19 października/1 listopada (rocznica przeniesienia relikwii do Tyrnowa w 1238 r.).

Urodził się około 876 r. (dziesięć lat przed przyjęciem chrztu przez Bułgarię) w małej, górskiej wsi Skrina koło Sredec, położonej w okolicach dzisiejszej Sofii. W młodości pracował z bratem jako pasterz. Po śmierci rodziców zostawił dom rodzinny i udał się na Pustynię Rylską, gdzie spędził sześćdziesiąt lat.

W biedzie i niedostatku praktykował post i nieustanną modlitwę. Nie bacząc na niewygody przestrzegał reguł ascetycznych. Świętość jego życia spowodowała, iż wokół miejsca gdzie osiadł gromadziło się coraz więcej mnichów pragnących naśladować starca. Tak powstała wspólnota zakonna, której przełożonym został sam św. Jan. Prowadząc samotny żywot pościł i modlił się. Najwyższą cnotą, którą starał się rozwijać w sobie i współbraci była miłość do Boga. Do bliźnich zawsze zwracał się słowami "dzieci umiłowane w Bogu". Car Piotr, zachęcony przykładem św. Jana, po latach panowania opuścił tron i obrał samotność.

Ziemski żywot starzec zakończył 18 sierpnia 946 r. mając siedemdziesiąt lat. Jego relikwie spoczęły w założonej przez niego wspólnocie. Następnie przewożono je z miejsca na miejsce: w 1183 r. po zwycięstwie nad Bułgarami do Węgier (Esztergom), w 1178 r. do Sofii, w 1195 r. do Tyrnowa, skąd w 1469 r. powróciły do Riły. O życiu i działalności starca opowiada siedem żywotów spisanych w języku bułgarskim i jeden po grecku.

Św. Jan Rylski po dzień dzisiejszy nazywany jest niebiańskim orędownikiem narodu bułgarskiego, największym mnichem bułgarskim i głównym patronem kraju. Oddawany mu kult daleko wykracza poza granice Bułgarii. Spod pióra świętego wyszedł "Testament" ("Zawet") - nieśmiertelny zabytek literatury starobułgarskiej. Uważany jest za patrona osób niemych, proszących o odzyskanie mowy.

W ikonografii święty przedstawiany jest jako sędziwy starzec w czarnym, mniszym habicie z charakterystycznie ostro zakończoną, średniej długości, siwą brodą. Zwykle w prawej dłoni trzyma krzyż, w lewej zwinięty zwój.

Imię Jan pochodzi z języka hebrajskiego i oznacza "Bóg jest łaskawy".

opr. Jarosław Charkiewicz