Makary, metropolita Moskwy (1563)

Zdjęcie przedstwiającego postać św. Makary, metropolita Moskwy (1563)

MAKARY, metropolita Moskwy i całej Rusi (Swiatitiel Makarij, mitropolit Moskowskij i wsieja Rusi), 5/18 października (Sobór hierarchów moskiewskich), 30 grudnia/12 stycznia.

Urodził się około 1482 r. Po śmierci ojca jego matka wstąpiła do monasteru. Taką samą drogę wybrał młody Michał (świeckie imię świętego). Jako nowicjusz wstąpił do Monasteru św. Pafnucego Borowskiego.

W 1523 r. Makary został archimandrytą Monasteru Możajskiego, a trzy lata później arcybiskupem nowogrodzkim i pskowskim. Prowadził w tym czasie aktywną działalność misyjną wśród częściowo jeszcze pogańskiej miejscowej ludności. W 1542 r. wybrano go metropolitą moskiewskim. Pięć lat później hierarcha koronował pierwszego w historii Rosji cara - Iwana IV Groźnego. Wkrótce potem zbudował i poświęcił piękną cerkiew św. Bazylego Błogosławionego w Moskwie, powstałą na cześć zwycięstwa narodu ruskiego nad chanem tatarskim.

Będąc metropolitą Makary prowadził bardzo aktywną działalność usprawniającą pracę Cerkwi prawosławnej. Z jego inicjatywy przeprowadzono kilka soborów cerkiewnych (m.in. znany Stogławyj Sobor w 1551 r.), odbyły się kanonizacje licznych świętych, sporządzano zbiory żywotów ruskich świętych. Za jego czasów rozpoczął się też druk pierwszych w państwie ruskim ksiąg. W 1555 r. ukazał się drukowany „Apostoł”, a już rok po jego śmierci „Czasosłow”.

Św. Makary zasnął w Panu 30 grudnia 1563 r. Od razu zaczęto uważać go za świętego, chociaż został kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny dopiero w 1988 r.

W ikonografii metropolita przedstawiany jest jako starszy mężczyzna z niedługą, kędzierzawą brodą. Odziany jest w liturgiczne biskupie szaty w charakterystyczne duże krzyże. Na głowie ma mitrę, w lewej dłoni trzyma księgę. Prawą ręką ma zwykle złożoną w błogosławieństwie.

oprac. Jarosław Charkiewicz