Zostań przyjacielem cerkiew.pl
METODY, arcybiskup Moraw i Panonii, równy apostołom, nauczyciel Słowian (Rawnoapostolnyj Miefodij, uczitiel Słowienskij), 6/19 kwietnia i wraz ze św. Cyrylem 11/24 maja.
Był synem bogatego bułgarskiego wojewody mieszkającego w mieście Tesaloniki i rodzonym, starszym bratem św. Cyryla.
Michał (świeckie imię Metodego) urodził się około 820 r. (najczęściej przyjmuje się datę między 815 i 820 r.). Posiadał wybitne uzdolnienia prawnicze. W wieku dojrzałym służył w wojsku i wkrótce został rządcą jednej ze słowiańskich prowincji. Około 840 r., znudzony życiem publicznym, wstąpił w Bitynii do monasteru znajdującego się na Olimpie. Tam złożył śluby zakonne i niebawem został ihumenem wspólnoty. Około 855 r. w tym samym monasterze znalazł się też św. Cyryl. Drogi braci spotkały się. Najpierw wspólnie mieszkali na Olimpie, później nauczali wiary chrześcijańskiej Chazarów. W 863 r. na prośbę słowiańskich książąt udali się na Morawy, by i tam głosić Słowo Boże. Uczeni bracia ułożyli najstarsze pismo słowiańskie - staro-cerkiewno-słowiańskie, przełożyli na ten język Pismo Święte i księgi do nabożeństw, stali się rzeczywistymi oświecicielami Moraw, Bułgarii, Panonii i sąsiednich krajów słowiańskich.
Po śmierci św. Cyryla w Rzymie cały ciężar pracy misyjnej spadł na Metodego. Mianowano go arcybiskupem Moraw i Panonii. Mimo intryg ze strony zachodnich misjonarzy, wprowadzających na tych terenach obrządek łaciński, kontynuował swój trud, spędzając nawet dwa lata (870-872) w więzieniu, aż do wydania w 879 r. przez papieża zakazu odprawiania słowiańskich nabożeństw.
W 881 lub 882 r. Metody udał się do patriarchy Focjusza, by zdać mu sprawozdanie ze swojej działalności. Został uroczyście przyjęty przez cesarza. Kiedy wracał, przyprowadził ze sobą liczne zastępy kapłanów. Złamany wiekiem i trudami zmarł 6 kwietnia 885 r. Relikwie świętego zaginęły na skutek zawieruch wojennych, głównie wojen husyckich.
Misjonarze św. Metodego nie tylko przywrócili na Morawach słowiańską hierarchię cerkiewną (metropolitą został Gorazd), ale też dotarli do państwa Wiślan. Świadczy o tym m.in. kamienna chrzcielnica z IX w. odkryta w Wiślicy. Poza tym jedno ze słowiańskich biskupstw miało swą siedzibę w Krakowie.
Apostołowie Cyryl i Metody należą do największych świętych. Czczeni są zarówno przez Cerkiew prawosławną jak i Kościół rzymskokatolicki. 31 grudnia 1980 r. papież Jan Paweł II ogłosił ich, obok św. Benedykta z Nursji, współpatronami Europy. Są adresatami modlitw osób pobierających nauki.
Na ikonach św. Metody jest starym człowiekiem z siwą, przeważnie nieco dłuższą niż u Cyryla, brodą. Prawą dłonią błogosławi, w lewej trzyma księgę. Ma na sobie liturgiczne szaty biskupie, zazwyczaj przyozdobionych dużymi krzyżami. Przeważnie występuje wraz ze św. Cyrylem, od którego różni się przede wszystkim szatami biskupimi (Cyryl ma na sobie mniszy habit).
W sztuce zachodniej zarówno św. Cyryl jak i św. Metody przedstawiani są w pontyfikalnym stroju jako biskupi greccy lub łacińscy. Niekiedy w dłoniach trzymają model świątyni. Ich atrybutami są: krzyż, księga i kielich oraz rozwinięty zwój z alfabetem staro-cerkiewno-słowiańskim.
Imię Metody pochodzi od greckiego wyrazu methodos - "poznawanie, badanie; metoda; umiejętność". Niektórzy błędnie wywodzą je od łacińskiego metuo - "przestraszyć się, bać się".
opr. Jarosław Charkiewicz