Mina, biskup Połocka (1116)

MENAS, biskup połocki (Swiatitiel Mina, jepiskop Połockij), 20 czerwca/3 lipca i trzecia niedziela po Pięćdziesiątnicy (Sobór świętych białoruskich).

Jest pierwszym ze znanych nam biskupów zarządzających Diecezją Połocką. Na temat jego życia zachowało się bardzo niewiele danych. Urodził się nie później 1065 r., prawdopodobnie w samym Połocku lub jego okolicach. Powodowany pragnieniem służby Bogu skierował swe kroki do najbardziej wówczas znanego Monasteru Kijowsko-Pieczerskiego. Tam złożył śluby zakonne i otrzymał imię Menas. W tej wspólnocie spędził wiele lat aż do 13 grudnia 1105 r., kiedy z rąk metropolity kijowskiego Nicefora I przyjął połocką sakrę biskupią.

Wraz z księciem połockim Borysem (Rogwołdem) Menas przyczynił się do rozpowszechnienia chrześcijaństwa na ziemiach białoruskich. Za jego rządów znacznie wzrosło znaczenie Cerkwi prawosławnej oraz polityczne i kulturalne znaczenie Połocka. Był on m.in. inicjatorem budowy cerkwi św. Zofii Mądrości Bożej w tym mieście.

W 1115 r. Menas brał udział w uroczystościach przeniesienia relikwii patrz świętych Borysa i Gleba do Kijowa. Prawdopodobnie też pod jego okiem wzrastała i przyjęła święcenia zakonne księżniczka Predsława, która otrzymała imię patrz Eufrozyna i wkrótce stała się wielką głosicielką Słowa Bożego.

Biskup Menas zmarł 20 czerwca 1116 r. Nie znamy miejsca pochówku świętego ani daty jego kanonizacji. Chronologicznie jest pierwszym świętym Ziemi Białoruskiej. Jego kult koncentruje się na Białorusi.

Na ikonach święty ubrany jest w biało-czarne, liturgiczne szaty biskupie i mitrę. Ma niedługą brodą i dłuższe, spadające na plecy włosy. Prawą ręką błogosławi, w lewej trzyma Ewangelię. Najczęściej przedstawiany jest w gronie innych świętych na ikonie "Soboru świętych białoruskich".

oprac. Jarosław Charkiewicz