Mojżesz z Optiny (1862)

MOJŻESZ Z OPTINO, mnich (Prepodobnyj Moisiej Optinskij), 16/29 czerwca i 11/24 października (Sobór starców z Optino), zm. 1862.

Należał do pierwszych starców Pustelni Optino. Za jego główną zasługę uważa się ustanowienie w kierowanej przez niego wspólnocie instytucji ojców duchowych - starców. Był rodzonym starszym bratem starca Antoniego z Optino.

Tymoteusz (świeckie imię Mojżesza) Putiłow urodził się w 1782 r. w mieście Borysoglebsk Guberni Jarosławskiej. Mając dziewiętnaście lat wraz z młodszym bratem Jonaszem został wysłany przez ojca do pracy w Moskwie. Tam obaj poznali starców Monasteru Nowospaskiego Aleksandra i Filareta, będących w łączności duchowej ze św. Paisjuszem Wieliczkowskim. Pod ich wpływem zapragnęli zostać mnichami. W 1804 r. byli w Pustelni Sarowskiej. Tu rozmawiali ze św. Serafinem z Sarowa. W 1811 r. Tymoteusz zamieszkał w Pustelni Rosławskiej, gdzie oddał się pod duchowe kierownictwo ucznia św. Paisjusza Wieliczkowskiego - Atanazego, złożył śluby zakonne i otrzymał imię Mojżesz.

W 1821 r. Mojżesz wraz z bratem Antonim, który w międzyczasie zamieszkał razem z nim, osiadł w optińskiej pustelni . W 1825 r. wybrano go przełożonym monasteru. Funkcję tę pełnił przez trzydzieści siedem lat. W tym okresie wspólnota zmieniła się nie do poznania. Z zapuszczonej, nikomu nieznanej, stała się kwitnącym monasterem, bogatym zarówno gospodarczo jak i duchowo. Zbudowano m.in. dwie cerkwie, rozbudowano istniejący sobór, wzniesiono hotel dla pielgrzymów, bibliotekę, kilka warsztatów rzemieślniczych, młyn. W tym okresie wydano szesnaście duchowo-ascetycznych ksiąg, które rozsyłano bezpłatnie do innych monasterów oraz osób prywatnych.

Jako mnich i archimandryta Mojżesz był wyjątkowo surowy i wymagający zarówno w stosunku siebie jak i innych. Z miłością przyjął do wspólnoty pierwszych starców Lwa i Makarego, którym w pełni przekazał opiekę duchową nad braćmi, sam zaś sprawował jedynie władzę administracyjną.

16 czerwca 1862 r. starzec Mojżesz zasnął wiecznym snem. Kilka lat potem otwarto mogiłę i stwierdzono, iż jego ciało nie uległo rozkładowi. 26 lipca 1996 r. został kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny. Jego kult ma charakter lokalny.

Święty przedstawiany jest jako stary człowiek w uroczystych szatach archimandryty i czarnym kłobukiem na głowie. Ma średniej długości, siwą brodę, w prawej ręce trzyma żezł, lewą błogosławi. Najczęściej spotykamy go na ikonach "Soboru starców z Optino".

Imię Mojżesz pochodzi z jęz. egipskiego i oznacza "wyjęty z wody" (por. Wj 2,10). Niektórzy wywodzą je od hebrajskiego słowa mesu - "dziecko, syn".

opr. Jarosław Charkiewicz