Zostań przyjacielem cerkiew.pl
RAFAŁ, archanioł (Archangieł Rafaił), 8/21 listopada.
Należy do grona aniołów stworzonych przez Boga w pierwszym dniu tworzenia. Jest duchem nie mającym ciała fizycznego, lecz obdarzonym rozumem, wolnym i nieśmiertelnym.
Zgodnie z nauką Cerkwi prawosławnej wszyscy aniołowie dzielą się na dziewięć stopni anielskich, w ramach których wyróżniane są trzy hierarchie: najwyższa, średnia i niska. Do pierwszej należą kolejno: Serafiny, Cherubiny i Trony, do drugiej: Panowania, Moce i Władze, a do trzeciej: Zwierzchności, Archanioły i Anioły. Do grupy Archaniołów, których imiona występują w Piśmie Świętym, poza Rafałem należy archanioł Michał, archanioł Gabriel i czterech innych.
Archanioł Rafał występuje w pięknej opowieści biblijnej o Tobiaszu, gdzie pod ludzką postacią, przybierając pospolite imię Azariasz ofiarowuje młodemu Tobiaszowi wędrującemu z Niniwy do Rega w Medii swoje towarzystwo i opiekę. Przeprowadza go szczęśliwie wśród różnych przygód aż do Persji, gdzie mieszka krewny rodziny, który od starego Tobiasza (ojca) pożyczył niegdyś znaczną sumę pieniędzy. Archanioł nie tylko doprowadza Tobiasza do celu podróży, ale też nakłania krewnego by oddał dług, a Tobiaszowi własną córkę Sarę za żonę. Po szczęśliwym zakończeniu podróży Rafał wyjawił młodzieńcowi i jego ojcu, kim jest: "Ja jestem Rafał, jeden z siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański" (Tb 12, 15).
Archanioł przedstawiany jest jako typowy anioł. Jest młodzieńcem bez zarostu, w tunice i chlamidzie lub przeważnie białej szacie. W dłoniach zazwyczaj trzyma berło i glob. W ikonografii rzadko występuje sam. Zwykle wraz z archaniołami Gabrielem i Michałem w okresie wczesnochrześcijańskim i wczesnośredniowiecznym występuje jako postać asystująca przy tronie Chrystusa lub towarzysząca Mu oraz jako obrońca i stróż przeciwko demonom i innym nieszczęściom. Przeważnie archaniołowie przedstawiani są w takich scenach jak narodzenie Chrystusa oraz Sąd Ostateczny.
W sztuce zachodniej jako atrybuty Rafał otrzymuje krzyż, laskę pielgrzyma, niekiedy rybę i naczynie. Wiara ludu widzi w nim prawzór Anioła Stróża i adresuje do niego modlitwy o zdrowie duszy. Kościół rzymskokatolicki uważa go za patrona aptekarzy, chorych, lekarzy, emigrantów, pielgrzymów, podróżnych, uciekinierów, wędrowców i żeglarzy.
oprac. Jarosław Charkiewicz