Alban (ok. 304)

ALBAN, męczennik (Muczenik Ałbanij), 22 czerwca/5 lipca.

Czczony jest jako pierwszy męczennik Wysp Brytyjskich. Początkowo był rzymskim pogańskim żołnierzem. Pewnego razu udzielił schronienia chrześcijańskiemu duchownemu, prześladowanemu przez pogan. Gość zapoznał Albana z podstawami wiary chrześcijańskiej, wzbudzając w nim miłość do Chrystusa. Następnie, na jego życzenie, ochrzcił go.

Poszukujący ukrywających się chrześcijan żołnierze rzymscy dotarli do domu Albana. Aby umożliwić duchownemu ucieczkę, gospodarz przywdział jego szaty i sam oddał się w ich ręce. Postawiony przed sądem nie wyrzekł się wiary w Chrystusa. Poddano go torturom, a następnie skazano na śmierć. Gdy świętego prowadzono na miejsce kaźni, jak opisuje jego żywot, miały miejsce dwa cudowne wydarzenia. Gdy wspinał się na górę, gdzie miał ponieść śmierć, na pewien czas zatrzymał nurt rzeki, aby wszyscy suchą stopą mogli przejść na drugą stronę. Następnie, już na samym wzniesieniu, spowodował, iż nieoczekiwanie dla wszystkich wytrysnęło źródełko czystej, krystalicznej wody. Tam też skłonił swą głowę pod miecz kata.

Śmierć męczennika Albana miała miejsce prawdopodobnie około 304 r. Niektórzy badacze odnoszą ją do okresu prześladowań za Decjusza (około 254 r.) lub Septimusa Sewera (około 209 r.). Na miejscu jego śmierci wkrótce powstało miasto Verulamium (obecnie St. Albans), a później wspólnota zakonna. Popularność męczennika szybko rozprzestrzeniła się na sąsiednie kraje - Francję i Niemcy. W VIII w. powstał pierwszy żywot świętego. Jego relikwie zaginęły w okresie reformacji.

Kult świętego ogranicza się do Wysp Brytyjskich. Św. Alban obok św. Sergiusza z Radoneża jest patronem "Bractwa świętych Albana i Sergiusza", powstałego na Wyspach Brytyjskich po rewolucji 1917 r. i promującego dialog prawosławno-anglikański.

Święty wyobrażany jest w jako młody, pozbawiony zarostu mężczyzna. Zwykle ma na sobie tunikę rzymskiego rycerza, w ręce krzyż, a u nogi miecz. Ma krótkie, ciemne włosy.

oprac. Jarosław Charkiewicz