Artemiusz z Werkoły (1545)

ARTEMIUSZ WIERKOLSKI, sprawiedliwy, dzieciątko (Prawiednyj otrok Artiemij Wierkolskij), 23 czerwca/6 lipca i 20 października/2 listopada.

Urodził się w 1532 r. we wsi Wierkole nad Dwiną w pobożnej chłopskiej rodzinie. Będąc dzieckiem znacznie różnił się od rówieśników. Nie pociągały go wspólne zabawy na ulicy, nie lubił śmiać się i harcować. Cichy, zamyślony, zamknięty w sobie chłopiec we wszystkim słuchał rodziców. Artemiusz najchętniej modlił się i chodził na nabożeństwa do cerkwi.

Pewnego razu mający trzynaście lat chłopiec poszedł wraz z ojcem w pole bronować ziemię. Rozpoczęła się burza i ulewa. W pewnej chwili przerażony ojciec zobaczył jak jego ukochane dziecko porażone błyskawicą upadło na ziemię. Miało to miejsce w 1545 r. Prości ludzie widząc w zdarzeniu karę Bożą za swe grzechy i nie sprowadzili duchownego, by ten pogrzebał zabitego. Zamiast tego położyli jego ciało na ziemi wśród drzew boru sosnowego, przykryli chrustem i korą brzozową oraz otoczyli drewnianym ogrodzeniem.

Po trzydziestu dwóch latach, podczas zbierania grzybów, miejsce to przypadkowo odnalazł diakon miejscowej cerkwi Agatonik. Dostrzegł on niezwykłe dochodzące stamtąd światło. Kiedy zbliżył się ujrzał, iż ciało Artemiusza wyglądało jakby dziecko dopiero co zmarło. Wydzielało też przyjemny zapach. Miejscowi chłopi, nie dostrzegając w tym szczególnych przejawów świętości, przywieźli z lasu relikwie i złożyli w przedsionku cerkwi, przykrywając korą brzozową.

W ich obecności miały miejsce liczne uzdrowienia. Wiele z nich zostało zapisanych. Po jednym z uzdrowień w 1584 r. z przedsionka cerkwi relikwie przeniesiono do ołtarza i tam złożono w nowej trumience. W grudniu 1619 r., z błogosławieństwa metropolity nowogrodzkiego Makarego, relikwie przeniesiono do samej cerkwi św. Mikołaja.

Święty uważany jest za orędownika przy różnego rodzaju chorobach, szczególnie podczas epidemii febry. Kultem darzony jest tylko przez Rosyjską Cerkiew Prawosławną.

Święty przedstawiany jest w sposób charakterystyczny, jako młody chłopiec w długiej koszuli, stanowiącej jedyne jego okrycie. Ma bose stopy. W dłoniach trzyma gałązkę lub patyk.

Imię Artemiusz pochodzi z greki i oznacza "zdrowy, cały, bez uszczerbku".

opr. Jarosław Charkiewicz