Hieronim Strydoński (420)

HIERONIM ZE STRYDONU, błogosławiony (Błażennyj Ijeronim Stridonskij), 15/28 czerwca, zm. 420.

Urodził się około 342 r. w Strydonie w Dalmacji (dzisiejsza Istria), w bogatej i cieszącej się powszechnym szacunkiem rodzinie. Wychowywany w tradycji chrześcijańskiej studiował w Rzymie, lecz chrzest przyjął dopiero mając osiemnaście lat. Około 373-374 r. udał się do Syrii i wbrew swej woli przyjął święcenia kapłańskie (uważał, że kapłaństwo jest sprzeczne z jego powołaniem). Spędził kilka lat w pustelni położonej na wschód od Antiochii, pracując nad przekładem Pisma Świętego oraz komentarzem do niego.

Będąc w Konstantynopolu, Hieronim poddał się duchowemu kierownictwu św. Grzegorza Teologa, a później, w latach 382-385, był w Rzymie sekretarzem papieża Damazego I, który zlecił mu rewizję łacińskiej wersji Nowego Testamentu. W 386 r. osiedlił się w Betlejem, gdzie w 404 r. dokończył swoje dzieło przekładu z hebrajskiego i greckiego na łacinę lub poprawienia niemal całej Biblii, znanej od XIII w. pod nazwa Wulgata. W międzyczasie napisał szereg listów i traktatów polemicznych. Był człowiekiem kontrowersyjnym. Jego ideały religijne sięgały bardzo wysoko. Był jednak niepohamowany w sporach, gwałtowny wobec nieprzyjaciół, zjadliwy w mowie i piśmie. Zmarł 30 września 420 r. Jego relikwie z czasem sprowadzono do Rzymu.

Kościół rzymskokatolicki zaliczył Hieronima do grona czterech łacińskich Doktorów Kościoła. Uważany jest za największego wśród nich uczonego i wybitnego badacza Biblii. W Cerkwi jest dużo mniej znany i popularny niż na Zachodzie.

W ikonografii prawosławnej święty nie wyróżnia się niczym szczególnym. Przedstawiany jest jako sędziwy, długobrody mnich w czarnym habicie.

W sztuce zachodniej ukazywany jest najczęściej jako wielki pokutnik w długiej szacie lub obnażony starzec, w przepasce na biodrach, wycieńczony postami. Czasami przedstawiany jest w kapeluszu kardynalskim, co jest aluzją do jego funkcji sekretarza papieskiego, lub w postawie siedzącej za pulpitem. W tradycji zachodniej posiada wiele atrybutów: czaszkę, gołębicę, kamienie, klepsydrę, lwa u stóp, pióro pisarskie, rylec do pisania i tabliczkę, wielbłąda, trąbę przypominającą Sąd Ostateczny. Na Zachodzie jest patronem biblistów, egzegetów, księgarzy, studentów i eremitów.

Imię Hieronim pochodzi od greckich słów: hieros - "święty, poświęcony" i onoma - "imię". Oznacza więc "człowieka noszącego święte imię".

opr. Jarosław Charkiewicz