Prawosławny Instytut Naukowo-Wydawniczy w Grodnie 6 października 1938 r. z inicjatywy Głównego Urzędu Duszpasterstwa Prawosławnego Wojska Polskiego powstał w Grodnie Prawosławny Instytut Naukowo-Wydawniczy. Inicjatorem powstania instytucji był ks. Szymon Federenko. 26 października 1938 r. Synod Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego wydał pozwolenie na działalność Instytutu. Instytut miał za zadanie wydawać prasę oraz opracowania w j. polskim. Honorowym członkiem Instytutu został bp grodzieński Sawa (Sowietow), zaś faktyczną działalność prowadził sufragan diecezji wileńskiej – bp Mateusz.
Z inicjatywy Instytutu w styczniu 1939 r. rozpoczęto wydawanie „Przeglądu Prawosławnego”, zaś od maja 1939 r. wydawano „Dwutygodnik Prawosławny”. Pracownikami Instytutu byli prawosławni kapelani wojskowi oraz kadra wykładająca w Studium Teologii Prawosławnej w Warszawie. Celem Instytutu było upowszechnienie roli Cerkwi Prawosławnej w historii Rzeczpospolitej oraz wizerunku Polaka wyznania prawosławnego. Instytut prowadził działalność polonizacyjną w Cerkwi w końcowych latach istnienia II Rzeczpospolitej (oprócz nurtu polonizatorskiego istniały nurty: ukraiński i białoruski).
Działalność Instytutu Naukowo-Wydawniczego przerwał wybuch II wojny światowej.
Na podst.:
A. Kuryłowicz, Prasa prawosławna w II Rzeczpospolitej, w: Kościół Prawosławny w dziejach Rzeczpospolitej i krajach sąsiednich, red. P. Chomik, Białystok 2000, s. 150 – 151.
M. Papierzyńska-Turek, Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia w latach 1918 – 1939, Warszawa 1989, s. 256.
Stefan Dmitruk
