Anatoliusz z Optiny, starszy (1362)

ANATOL Starszy z Optiny, mnich (Prepodobnyj Anatolij starszij Optinskij), 25 stycznia/7 lutego i 11/24 października (Sobór starców z Optiny).

W życiu świeckim nazywał się Aleksy Ziercałow. Urodził się w 1824 r. we wsi Bobola Guberni Kałuskiej w rodzinie diakona. Pobożni rodzice pragnęli aby ich syn został mnichem i w takim duchu wychowywali go od dzieciństwa. Chłopiec ukończył najpierw Borowską szkołę teologiczną, a następnie seminarium duchowne w Kałudze.

Pomimo propozycji wyświęcenia na kapłana i objęcia parafii, Aleksy zamieszkał w domu rodziców i rozpoczął pracę w administracji państwowej. Pewnego razu zachorował na suchoty. Wówczas to obiecał, że jeśli wyzdrowieje, wstąpi do monasteru. Tak też się stało. Rodzice z radością błogosławili go na nową drogę życia. Do Pustelni Optińskiej został przyjęty przez starca Mojżesza. W 1862 r. złożył śluby zakonne i otrzymał imię Anatol.

Początkowo polecono mu pracę w kuchni. Zajmowała ona bardzo dużo czasu, lecz mimo to młody mnich znajdował możliwości, aby w wolnych chwilach czytać dzieła ojców Cerkwi oraz chodzić do lasu na modlitwę w samotności.

Po śmierci starca Makarego, Anatol bliżej zaprzyjaźnił się ze starcem Ambrożym, który zaczął przyuczać go do odpowiedzialnej pracy ojca duchowego. W 1870 r. został wyświęcony na hieromnicha, a w 1874 r. powierzono mu kierownictwo skitem. W dalszym ciągu był wyjątkowo pokorny, nacechowany współczuciem, wszystko wybaczał innym (bezlitosny był tylko wobec rozmawiających w cerkwi), nieustannie praktykował modlitwę Jezusową. Wraz ze starcem Ambrożym otoczył też opieką duchową siostry nowo powstałego Monasteru Szamordińskiego.

W 1892 r. starzec Anatol udał się do Petersburga i Kronsztadu, aby spotkać się ze św. Janem z Kronsztadu. Rok później ciężko zachorował. Przeczuwając zbliżającą się śmierć złożył śluby zakonne wielkiej schimy. Odszedł na zawsze 25 stycznia 1894 r. Został kanonizowany przez Rosyjską Cerkiew Prawosławną 26 lipca 1996 r., jako święty czczony lokalnie.

Święty przedstawiany jest jako starzec o okrągłej twarzy, siwej zaokrąglonej brodzie i długich włosach. Zwykle odziany jest w lazurowy podriasnik, a na głowie ma czarny kłobuk. Najczęściej spotykany jest na ikonach "Soboru starców z Optiny".

Imię Anatol wywodzi się od greckiego słowa anatole - "wschód" i oznacza "człowieka ze wschodu".

opr. Jarosław Charkiewicz