Maksym Grek (1556)

MAKSYM Grek, mnich (Prepodobnyj Maksim Griek), 21 stycznia/3 lutego, 21 czerwca/4 lipca (odnalezienie relikwii w 1996 r.) i 6/19 lipca (Sobór świętych radoneżskich), zm. 1556

Urodził się około 1475 r. w Grecji w znanej rodzinie. W życiu świeckim nazywał się Michał Triwolis. Wyższe wykształcenie otrzymał w Wenecji, Florencji i Ferrarze. Szczególnie interesowała go filozofia, nauka Ojców Cerkwi oraz Pismo Święte.

Po powrocie do ojczyzny, nie potrafiąc znaleźć sobie miejsca w zepsutym świeckim społeczeństwie, zdecydował się wstąpić do Monasteru Watopedu na Świętej Górze Atos. Tam złożył śluby zakonne i otrzymał imię Maksym.

Między 1516 i 1518 r., na prośbę wielkiego księcia Wasyla III, starcy atoscy wysłali młodego mnicha do Rosji w celu uporządkowania książęcych księgozbiorów. Po przyjeździe do Moskwy Maksym zajął się pracą w bibliotece, dokonywaniem przekładów i poprawek ksiąg cerkiewnych. Pisał też utwory polemiczne. Głównie z tego powodu, jak też ze względu na swoje poglądy dotyczące nieposiadania ziemi przez monastery, miał wielu wrogów. Za ich namową osądzono go jako heretyka i wtrącono do więzienia w Monasterze Wołokołamskim.

Dopiero w 1541 r. zdjęto z mnicha zakaz przystępowania do sakramentu Eucharystii. Cieszący się powszechnym szacunkiem Maksym zamieszkał w Ławrze Troicko-Siergijewskiej. Tam jeszcze przed śmiercią ukończył przekład Psałterza.

Św. Maksym zmarł 21 stycznia 1556 r. po pięćdziesięciu latach zakonnego życia. Kiedy w XVII w. przy jego grobie miały miejsce dwa cuda, zaczęto nazywać go świętym. Został kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny w 1988 r., gdzie cieszy sie największym kultem. Do Maksyma Greka wierni modlą się o pomoc dla wdów i sierot.

W ikonografii święty przedstawiany jest w sposób niezwykle charakterystyczny. Jest starym mężczyzną z długą i szeroką, zakrywającą całe piersi, siwą brodą. Ma na sobie czarne mnisze szaty, a na głowie kamiławkę o ściętych brzegach. Prawą dłoń ma złożoną w modlitewnym geście, w lewej trzyma otwartą księgę lub zwinięty zwój pisma.

Imię Maksym pochodzi od łacińskiego przymiotnika maximus - "największy".

opr. Jarosław Charkiewicz