Zostań przyjacielem cerkiew.pl
NIKODEM, sprawiedliwy (Prawiednyj Nikodim), 2/15 sierpnia i niedziela niewiast niosących wonności (trzecia niedziela po Pasce).
Żył w czasach ziemskiego życia Jezusa Chrystusa. Apostoł Jan pisze o nim, nazywając go "dostojnikiem żydowskim".
Nikodem był faryzeuszem, znawcą Prawa i członkiem Sanhedrynu, czyli najwyższej rady kierującej życiem religijnym narodu wybranego. Będąc człowiekiem majętnym wśród starszyzny żydowskiej cieszył się znacznymi wpływami. Zaraz na początku publicznej działalności Chrystusa, zainteresował się Jego osobą i nauką. Cuda, których był świadkiem przekonały go, że ma do czynienia z człowiekiem niezwykłym. Wybrał więc noc, która w warunkach klimatycznych Palestyny była najodpowiedniejszą porą do poważnych i poufnych rozmów oraz zapewniała mu dyskrecję, by spotkać się z Nim. Apostoł Jan podaje streszczenie tej rozmowy (J 3,1-16), kończącej się wzruszającymi słowami: "Albowiem Bóg tak umiłował świat, że Syna swego jednorodzonego dał, aby każdy, kto weń wierzy, nie zginął, ale miał żywot wieczny".
Gdy Sanhedryn zaocznie wydał na Chrystusa wyrok śmierci, Nikodem stanowczo zaprotestował. Nie uchwalono wówczas niczego i wszyscy "rozeszli się - każdy do swego domu". Najodważniej Nikodem wystąpił z okazji pogrzebu Chrystusa. Gdy wszyscy poza apostołem Janem uciekli w popłochu, zakupił około stu funtów kosztownych olejków i zabrał się wraz ze św. Józefem z Arymatei do namaszczania ciała zmarłego. Później przyjął chrzest z rąk apostoła Piotra i apostoła Jana. Został wówczas usunięty z Sanhedrynu i wygnany z Jerozolimy. Podobno mieszkał w domu Gemaliela i wraz z nim pochował św. archidiakona Stefana.
Św. Nikodem poniósł męczeńską śmierć z rąk Żydów. Nie znamy jej dokładnej daty. W 415 r. wydobyto jego szczątki oraz relikwie św. archidiakona Stefana.
Zarówno w ikonografii prawosławnej jak i rzymskokatolickiej święty jest najczęściej przedstawiany razem ze św. Józefem z Arymatei w scenie zdjęcia ciała Chrystusa z Krzyża. Gdy Nikodem wyjmuje gwoździe albo trzyma je w ręku, Józef, różniący się od niego przede wszystkim starszym wiekiem, podtrzymuje martwe ciała Chrystusa. Spotykamy go również w scenie namaszczania i balsamowania ciała Chrystusa oraz Jego pochowania. Nikodem jest odzianym w tunikę mężczyzną w średnim wieku, z niedługą brodą.
Imię Nikodem pochodzi od greckich wyrazów nike - "zwyciężać" oraz demos - "lud". Jest więc synonimem imienia Mikołaj.
oprac. Jarosław Charkiewicz