Piotr, arcybiskup Aleksandrii (311)

PIOTR, arcybiskup aleksandryjski, męczennik (Swiaszczennomuczenik Pietr, archijepiskop Aleksandrijskij), 25 listopada/8 grudnia.

Urodził się w połowie III w. Jego rodzice - prezbiter Teodozy i Zofia - długo nie mieli dzieci, o które modlili się do apostołów Piotra i Pawła. Dlatego też, gdy urodził się im chłopiec, nadali mu imię Piotr.

W 300 r. Piotra wybrano arcybiskupem aleksandryjskim. Podczas wyjątkowo okrutnych prześladowań chrześcijan za cesarza Dioklecjana w Egipcie, zmuszony był ukrywać się i poprzez listy kierować powierzonymi mu wiernymi. Inny biskup, Melecjusz z Lycopolis, wykraczając poza swoje kompetencje jurysdykcyjne, oskarżył go o zbytnią pobłażliwość wobec odstępców od wiary chrześcijańskiej. Doprowadziło to do trwającej kilka pokoleń schizmy we wspólnotach prawosławnych Egiptu.

Gdy arcybiskup powrócił do diecezji, ponownie rozpoczęły się prześladowania, kierowane przez cesarza Maksymiana. Hierarchę wtrącono do więzienia. Zginął z rąk żołnierzy na miejscu, gdzie wcześniej męczeńską śmierć poniósł apostoł Marek. Miało to miejsce w 311 r.

Zaraz po jego śmierci historyk Cerkwi Euzebiusz nazwał Piotra "natchnionym głosicielem wiary chrześcijańskiej, wzorem biskupa, zarówno za przykład dobrego i godnego życia, jak i znajomość Pisma Świętego". Dla Egipcjan, jako ostatnia ofiara władz państwowych w Cerkwi aleksandryjskiej, był "pieczęcią i dopełnieniem okresu prześladowań". Wśród fragmentów ocalałych dzieł, które wyszły spod jego pióra, znajdują się zasady dotyczące traktowania chrześcijan, którzy załamali się w różnym stopniu podczas tortur. Zostały one przyjęte przez Cerkiew na VI Soborze Powszechnym.

W ikonografii święty przedstawiany jest jako stary mężczyzna w liturgicznych szatach biskupich, a niekiedy również w białym kłobuku na głowie. Ma dosyć długą, siwą brodę i kędzierzawe włosy. Na niektórych ikonach w obu dłoniach trzyma Ewangelię, na innych w prawej krzyż, a w lewej Ewangelię.

Imię Piotr pochodzi od greckiego słowa petros - "kamień" (lub petra - "skała, opoka").

opr. Jarosław Charkiewicz