Zostań przyjacielem cerkiew.pl
ROMAN PIEŚNIARZ, mnich (Prepodobnyj Roman Sładkopiewiec), 1/14 października.
Urodził się w miejscowości Emess (dzisiaj Homs) w Syrii za panowania cesarza Anastazego I. Uważany jest za jednego z największych i najbardziej oryginalnych bizantyjskich twórców hymnów.
Roman początkowo był poganinem. Chrzest przyjął dopiero w wieku młodzieńczym. Poświęcił się na służbę Bogu i trudził się w Bejrucie przy soborze Zmartwychwstania Pańskiego. Następnie, za cesarza Anastazego (492-518), przeniósł się do Konstantynopola, gdzie w cerkwi św. Zofii Mądrości Bożej pełnił funkcję zakrystiana. „Nie znając Pisma był mędrcem znakomitszym od wielu uczonych”. Widząc jego pracę patriarcha Eutymiusz postawił go na równi z chórzystami.
Pewnego razu, w wieczór Bożego Narodzenia, chórzyści siłą zaprowadzili Romana na ambonę mówiąc: „Skoro masz równe z nami prawa, to zaśpiewaj jak i my pieśń chwalącą Boga”. Wiedzieli przy tym, że nie będzie w stanie tego uczynić. Doznawszy takiej zniewagi Roman zasmucił się, upadł na kolana przez ikoną Matki Bożej i zaczął się modlić. Czyniąc to zasnął. We śnie zjawiła się mu Bogarodzica z zawiniątkiem książek w ręku i poleciła by je zjadł. Tak też się stało. Następnego dnia Roman pełen duchowej radości, podczas Całonocnego Czuwania wszedł na ambonę i zaśpiewał swój hymn na cześć Bożego Narodzenia "Dziewica rodzi dzisiaj Przedwiecznego...". Hymnem tym po dzień dzisiejszy Cerkiew uroczyście wychwala Chrystusa. Po zakończonym nabożeństwie opowiedział wszystkim o objawieniu. Patriarcha wyświęcił go na diakona. „I płynęła z ust jego jako rzeka mądrość”.
Roman Pieśniarz, zwany też Romanem Melodosem, zmarł około 556 r. Pozostawił po sobie kilkaset kondakionów poświęconych świętom cerkiewnym, Matce Bożej i innym świętym, z których do naszych czasów przetrwało około osiemdziesięciu. Swym kunsztem przewyższa wszystkich pieśniarzy greckich. Uważany jest za wielkiego poetę religijnego i patrona śpiewu cerkiewnego. Z modlitwami zwracają się do niego osoby uczące się czytać teksty cerkiewne i śpiewu cerkiewnego.
W ikonografii święty przedstawiany jest w liturgicznych szatach diakona jako mężczyzna w średnim wieku z króciutką brodą i zazwyczaj długimi, spadającymi na ramiona włosami. Przeważnie ukazywany jest z kadzidłem w prawej dłoni i otwartą ku sobie książką do nabożeństw w lewej. Niekiedy otrzymuje również zwój z pierwszymi słowami hymnu: "Dziewica rodzi dzisiaj Przedwiecznego...".
oprac. Jarosław Charkiewicz