Teodor, książę Smoleński (1299)

TEODOR, książę smoleński (Błagowiernyj Fieodor, kniaź Smolenskij), 5/18 marca (rocznica otwarcia relikwii w 1463 r.), 19 września/2 października (rocznica śmierci), a pamięć jego synów - świętych Dawida i Konstantego dodatkowo 23 maja/5 czerwca (Sobór świętych rostowsko-jarosławskich).

Książę smoleński Teodor i jego dzieci - książęta jarosławscy Dawid i Konstanty żyli w drugiej połowie XIII w. i na początku XIV w.

Władca Teodor od dzieciństwa wyróżniał się pokorą. Po śmierci ojca - księcia Rościsława - otrzymał najmniejszą z dzielnic. Nie protestował z tego powodu lecz z chrześcijańską pokorą, mądrze i sprawiedliwie sprawował władzę. Po śmierci pierwszej żony ożenił się powtórnie, a jego wybranką była córka tatarskiego chana. Pod wpływem męża szybko przyjęła ona prawosławie i równie gorliwie oddawała cześć Bogu. Tymczasem dzięki księciu w ordzie tatarskiej powstało kilka cerkwi. Również w jego księstwie powstały liczne nowe świątynie, a mnisi cieszyli się wsparciem władcy.

W 1299 r. przeczuwając zbliżającą się śmierć książę Teodor przyjął stan zakonny i w tym samym roku zmarł. Pochowano go w Monasterze Przemienienia Pańskiego w Jarosławiu. Później obok ojca spoczęło dwóch jego synów - Dawid i Konstanty, sprawujących po nim władzę w księstwie.

W 1463 r. otwarto groby książąt i relikwie złożono w specjalnych grobowcach. Uroczystościom towarzyszyły liczne cudowne wydarzenia oraz uzdrowienia.

Na ikonach św. Teodor przedstawiany jest głównie w towarzystwie synów Dawida i Konstantego. Jest starym człowiekiem z siwą, średniej długości brodą, ubranym w habit mnicha wielkiej schimy. Zazwyczaj prawą ręką błogosławi, a w lewej trzyma zwój. Dawid i Konstanty odziani są w książęce płaszcze, a na głowach mają czapy. Dawid jest starszy, ma bródkę i krótkie włosy, Konstanty młodszy, długowłosy i pozbawiony zarostu. Obaj w dłoniach trzymają krzyże.

Imię Teodor pochodzi ze złożenia dwóch greckich słów: Theos - "Bóg" i doros - "dar, darowany".

opr. Jarosław Charkiewicz