Zostań przyjacielem cerkiew.pl
WSZEWŁAD z Pskowa, Gabriel ze chrztu, książę (Błagowiernyj kniaź Wsiewołod Pskowskij, wo kreszczenii Gawriił), 11/24 lutego (rocznica śmierci), 22 kwietnia/5 maja (rocznica przeniesienia relikwii w 1834 r.) i 27 listopada/10 grudnia (rocznica otwarcia relikwii w 1192 r.), zm. 1138
Był synem wielkiego księcia Mścisława I i wnukiem Włodzimierza Monomacha. Urodził się i wychował w Nowogrodzie. Na chrzcie dano mu na imię Gabriel.
W 1117 r. ojciec przekazał Gabrielowi tron książęcy w Nowogrodzie. Pokorny i otwarty na potrzeby bliźnich władca stał się prawdziwym ojcem wszystkich mieszkańców miasta. Razem z biskupem Nifontem wznosił cerkwie, pomagał biednym, chorym i sierotom. Gdy zmarł jego ojciec, wuj Jaropełk przydzielił mu Perejesław, jednak wkrótce powrócił stamtąd do ogarniętego smutą Nowogrodu. Walki wewnętrzne pomiędzy książętami doprowadziły do uwięzienia Wszewłada w 1136 r., a następnie wygnania z Nowogrodu. Z radością powitano go w Pskowie. Tam książę kontynuował działalność dobroczynną i budownictwo cerkiewne, m.in. wznosząc sobór Świętej Trójcy.
Św. Wszewład zmarł w Pskowie 11 lutego 1138 r. Pochowano go w cerkwi św. Dymitra z Tesalonik. Gdy mieszkańcy Nowogrodu dowiedzieli się o jego śmierci, wysłali swego duchownego, by sprowadził do nich relikwie księcia. Wysłannikowi udało się przywieźć ze sobą tylko paznokieć zmarłego. W 1193 r. otwarto grób św. Wszewłada i ciało przeniesiono do soboru Świętej Trójcy.
Książę uważany jest za opiekuna wdów i sierot. Jego kult ma charakter lokalny.
W ikonografii święty przedstawiany jest jako stary mężczyzna z dosyć długą, siwą brodą. Na ramionach ma książęcy płaszcz, a na głowie czapę. Zwykle ukazuje się go z makietą cerkwi w dłoni, niekiedy jednak zamiast niej, oburącz trzyma miecz.
oprac. Jarosław Charkiewicz