Efrem z Torżok (1572)

EFREM Z TORŻKA, mnich (Prepodobnyj Jefrem Nowotorżskij), 28 stycznia/10 lutego (rocznica śmierci), 11/24 czerwca (rocznica przeniesienia relikwii w 1572 r.), III niedzielę po Pięćdziesiątnicy (Sobór nowogrodzkich świętych), niedziela po 28 czerwca/11 lipca (Sobór twerskich świętych), niedziela przed 28 lipca/10 sierpnia (Sobór smoleńskich świętych), zm. 1053.

Z urodzenia był Węgrem. Jeszcze za młodu wraz ze swymi braćmi - Jerzym i Mojżeszem, przybył na Ruś, gdzie został koniuszym świętych książąt Borysa i Gleba.

Po męczeńskiej śmierci swych panów w 1015 r. Efrem złożył śluby zakonne, prawdopodobnie w Monasterze Kijowsko-Pieczerskim lub w Perejesławiu. Następnie zamieszkał na prawym brzegu rzeki Twercy. Pragnąc połączyć życie mnisze ze służbą Cerkwi i bliźnim, w pobliżu miasta Torżok, koło miejsca, gdzie odbywał się handel i gdzie spotykali się ze sobą chrześcijanie i poganie, zbudował dom gościnny dla wędrowców. Często zapraszał do niego przybyszów, którym wyjaśniał zasady wiary chrześcijańskiej.

W 1020 r., po otwarciu grobów świętych Borysa i Gleba, Efrem zbudował ku ich czci kamienną cerkiew, przy której powołał do życia wspólnotę zakonną. Dla braci był przykładem gorliwości z jaką należy poświęcać się postowi, modlitwie i miłosierdziu.

Św. Efrem zmarł w głębokiej starości 28 stycznia 1053 r. Wraz z ciałem do grobu złożono głowę jego brata Jerzego, który został zabity razem ze św. księciem Borysem. W 1572 r. stwierdzono, iż ciało Efrema nie uległo rozkładowi. Na tej podstawie zaliczono go w poczet świętych. Relikwie złożono wówczas do specjalnego grobowca i umieszczono w głównej cerkwi założonej przez niego wspólnoty. Historia zanotowała wiele cudownych uzdrowień dzięki modlitwom przy jego relikwiach.

Efrem przedstawiany jest w sposób przyjęty dla świętych mnichów. Ukazywany jest jako siwobrody mężczyzna w czarnych szatach wielkiej schimy. Odróżnia go jedynie mocno kędzierzawa broda. Ręce w geście modlitewnym ma skierowane ku "Chrystusowi w obłoku" lub trzyma w nich czotki.

Imię Efrem wywodzi się z hebrajskiego słowa Ephrayim oznaczającego "przynoszący dobry owoc".

opr. Jarosław Charkiewicz