Jeremiasz (VI BC)

Zdjęcie przedstwiającego postać św. Jeremiasz (VI BC)

JEREMIASZ, prorok (Prorok Ijeremija), 1/14 maja.

 Urodził się około 650 lub 645 r. przed Chrystusem w niewielkiej miejscowości Anatot położonej w okolicach Jerozolimy. Pochodził z kapłańskiej rodziny. Już w młodzieńczym wieku, za panowania króla Jozjasza, został powołany przez Boga do służby proroczej.

Aby gorliwie spełniać posłannictwo uratowania umiłowanego ludu zdążającego ku przepaści, prorok pozostał w bezżennym stanie. Za swą gorliwość w demaskowaniu niegodziwości wiele wycierpiał, spędzając znaczną część życia w więzieniach. Przez ponad czterdzieści lat (od 627 do 586 r. przed Chrystusem) prorok przepowiadał przyszłość, nieustannie mając w swym sercu gorącą miłość do rodaków. Bardzo dokładnie przepowiedział upadek królestwa, zburzenie Jerozolimy oraz niewolę.

Zgodnie z tradycją przed zburzeniem Jerozolimy prorok Jeremiasz ukrył tablice z dziesięcioma przykazaniami na górze w jednej z jaskiń, tak że Żydzi nie mogli ich odnaleźć. Zmarł w Egipcie w VI w. przed Chrystusem, z powodu ran odniesionych przy pobiciu kamieniami przez Żydów, których niegodziwość wielokrotnie demaskował. Dwieście pięćdziesiąt lat po śmierci jego relikwie przeniesiono do Aleksandrii.

Prorok Jeremiasz pozostawił po sobie dwie księgi Starego Testamentu: "Proroctwa" i "Treny". W nich "poeta serc" często podkreśla bardzo silną, indywidualną, odpowiedzialność za swe czyny i pogłębia pojęcie grzechu. Jego treny przepełnia lament nad zajętą, a potem zburzoną przez wojska babilońskie Jerozolimą.

W ikonografii prorok przedstawiany jest jako starszy, brodaty mężczyzna lub starzec, bosy lub w sandałach, z odkrytą głową, odziany w togę lub długą suknię. Nie posiada indywidualnego atrybutu, wyróżniającego go od innych proroków. Dzierży księgę lub zwój pisma z jedną ze swoich przepowiedni.

Ikonografia zachodnia czasami dodaje mu jako atrybut wrzący garnek. Jeremiasz przedstawiany jest w rzędzie innych proroków. W VI w. pojawił się nowy wzór ikonograficzny ukazujący go w pozycji siedzącej, z gestem wyrażającym smutek i melancholię.

oprac. Jarosław Charkiewicz