Rościsław, książę (1167)

ROŚCISŁAW, wielki książę kijowski i smoleński (Błagowiernyj wielikij kniaź Rostisław Kijewskij i Smolenskij), 14/27 marca i trzecia niedziela po Pięćdziesiątnicy (Sobór świętych białoruskich).

Urodził się między 1100 i 1110 r. Był synem Wielkiego Księcia Kijowskiego Mścisława i szwedzkiej królewny Krystyny. Na chrzcie otrzymał imię Michał.

W 1125 r. książę Mścisław objął tron książęcy w Kijowie, a na władcę Smoleńszczyzny wyznaczył syna Rościsława. Dzięki jego staraniom w 1137 r. w Smoleńsku powstała katedra biskupia, a wokół miasta wzniesiono mury obronne i kreml. Książę stał się inicjatorem odnowy soboru Zaśnięcia Matki Bożej, a na miejscu śmierci św. Gleba zbudował kamienną świątynię dedykowaną świętym braciom-męczennikom. Wspierał też powstawanie innych świątyń i rozwój życia monastycznego na Ziemi Smoleńskiej. Przy tym nie tylko umacniał księstwo, ale też przeciwdziałał postępującemu na Rusi rozbiciu dzielnicowemu.

Książę Rościsław cieszył się wielkim szacunkiem zarówno wśród możnowładców jak i prostego ludu. Był władcą sprawiedliwym, mądrym, bogobojnym, z szacunkiem odnoszącym się do Cerkwi i duchowieństwa. Wspomagał biednych i pokrzywdzonych, często zagłębiał się w lekturę Pisma Świętego. Żarliwy obrońca interesów Cerkwi utrzymywał bliskie kontakty z mnichami monasteru Kijowsko-Pieczerskiego, szczególnie zaś z archimandrytą Polikarpem.

Na Paschę 1159 r. książę Rościsław owacyjnie witany przez lud wjechał do Kijowa i objął tamtejszy tron. U schyłku 1166 r. udał się do Nowogrodu. W drodze zachorował i nie dojeżdżając do stolicy zmarł 14 marca 1167 r. we wsi Hordino. Zgodnie z ostatnią wolą zmarłego jego ciało spoczęło w monasterze Fiodorowskim w Kijowie. Został kanonizowany w końcu XII lub na początku XIII w.

W ikonografii święty przedstawiany jest w sposób typowy. Jest mężczyzną w średnim wieku z krótką, kasztanową brodą, odzianym w książęce szaty. Jego przedstawienia indywidualne są rzadkie. Najczęściej występuje na ikonach "Soboru świętych białoruskich".

Imię Rościsław jest imieniem słowiańskim, złożonym z dwóch członów: rości - "rosnąć, mnożyć się" i sław - "sława".

opr. Jarosław Charkiewicz