Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Wspomnienie świętego AMBROŻEGO Wyznawcy, katolikosa Gruzji przypada 16/29 marca.
Św. Ambroży (Chelaja) urodził się w 1861 roku w rodzinie kapłana z Megrelii w Zachodniej Gruzji, we wsi Martwili, guberni Kutaisi. Ukończył seminarium w Tbilisi i w 1885 roku został wyświęcony na kapłana. Przez pewien czas służył w parafii, a potem został przeniesiony do katedry w mieście Suchumi.
Owdowiawszy po jedenastu latach małżeństwa, kapłan zdecydował udać się do Kazania, żeby tam studiować teologię w akademii teologicznej. Tu zaczęło się jego zainteresowanie początkami chrześcijaństwa w Gruzji. Po ukończeniu akademii, św. Ambroży złożył śluby zakonne, powrócił do ojczyzny i rozpoczął działalność na rzecz przywrócenia autokefalii Kościoła gruzińskiego, za co był przez władze wysłany do Rosji w 1905 roku.
Po powrocie z Kazania do ojczyzny został ihumenem prawie opustoszałego monasteru Czeliszi, który niegdyś był centrum teologicznego kształcenia w Gruzji. Zgromadził gorliwych młodzieńców i zaczął ich nauczać. Wiele czasu poświęcał restauracji bezcennych rękopisów monasteru.
Następnie został przeniesiony do monasteru Przemienienia w Tbilisi.
W 1908 roku ihumen Ambroży został oskarżony o udział w zabójstwie egzarchy Gruzji Nikona i pozbawiony prawa odprawiania nabożeństw. Postanowiono zesłać go do monasteru Świętej Trójcy w Riazaniu, gdzie został uniewinniony i otrzymał pozwolenie na odprawianie nabożeństw.
Po powrocie do Gruzji w 1917 roku po kilku miesiącach brał udział w przywracaniu autokefalii swojego Kościoła. 15 października 1917 roku został mianowany metropolitą Czkondidi, a dwa lata później Suchumi. Autokefalia została ogłoszona 14 października 1921 roku. Św. Ambroży został katolikosem-patriarchą Gruzji.
Wybór ten nie był oznaką czci, a raczej początkiem drogi krzyżowej. Rzeczywiście, bolszewicy rozgrabili lub zniszczyli ponad tysiąc dwieście cerkwi i zaczęli prześladować znanych duchownych, skazując ich na śmierć lub zsyłkę.
W 1922 roku św. Ambroży posłał na konferencję w Genui memorandum o sytuacji w Gruzji. Został natychmiast aresztowany i podczas przesłuchań nie bał się oskarżać bolszewików o przestępstwa i świętokradztwa, i dodał: „Wyznanie wiary jest konieczne dla każdego narodu. Prześladowania jedynie zwiększają tę konieczność, pogłębiają wiarę, która nabiera nowej mocy”. Proces patriarchy stał się dla szerokich kręgów narodu gruzińskiego okazją do wypowiedzenia się przeciwko okupacji sowieckiej, a przed ogłoszeniem wyroku katolikos-patriarcha powiedział przed swoimi sędziami te słowa: „Moja dusza należy do Boga, moje serce do ojczyzny, a z moim ciałem możecie zrobić wszystko, co uważacie za konieczne!”. Patriarcha został skazany na siedem lat więzienia, a w 1924 roku wraz z innymi kapłanami został amnestiowany. Zdrowie jego po pobycie w więzieniu było nadszarpnięte i św. Ambroży odszedł do Boga 29 marca 1927 roku.
* Św. Ambroży został kanonizowany w 1995 roku.
Za: Synaksarion. Marzec, Wydawnictwo „Bratczyk”, Hajnówka 2014, s. 212-213.