Dymitr, carewicz (1591)

DYMITR, królewicz Uhlicza i Moskwy (Błagowiernyj carewicz Dimitrij, Ugliczskij i Moskowskij), 15/28 maja (rocznica śmierci), 23 maja/5 czerwca (Sobór świętych rostowsko-jarosławskich) i 3/16 czerwca (rocznica przeniesienia relikwii w 1606 r.).

Urodził się w 1582 r. Był synem Iwana IV Groźnego i bratem ostatniego cara z rodu Rurykowiczów - Fiodora Iwanowicza.

Gdy bezdzietny car Fiodor powierzył kierowanie państwem swemu krewnemu Borysowi Godunowowi, małoletni następca tronu rosyjskiego - carewicz Dymitr - był mu niewygodny. Dlatego też Godunow polecił, aby matka carewicza - caryca Maria wyjechała wraz z synem do miasta Uglicz, a następnie na różne sposoby starał się dowieść, iż carewicz nie posiada praw do tronu carskiego. Gdy próby otrucia chłopca nie przyniosły rezultatów, zdecydowano się na zabójstwo.

Do zamachu doszło 15 maja 1591 r., gdy przekupiona niania carewicza wyszła z nim na spacer. Wówczas pojawili się zabójcy i nożem dokonali zbrodni. W chwilę potem mordercy zostali rozszarpani przez zgromadzony tłum.

W 1606 r. stwierdzono, że ciało zabitego nie uległo rozkładowi. W uroczystej procesji przeniesiono je do Moskwy i złożono w najstarszej świątyni miasta - cerkwi św. Jana Chrzciciela. Gdy w 1812 r. cerkiew została zniszczona, relikwie przeniesiono do soboru Archangielskiego na Kremlu, gdzie spoczywają do dnia dzisiejszego.

Św. Dymitr jest patronem dzieci, orędownikiem przy różnych chorobach, szczególnym adresatem modlitw o przywrócenie utraconego wzroku. Znanych jest wiele przypadków powrotu do zdrowia dzieci dzięki modlitwom do ich opiekuna. W Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej carewicz Dymitr jest świętym dzieckiem otoczonym największym kultem wiernych.

Wyobrażenia świętego są bardzo charakterystyczne. Przedstawiany jest jako chłopiec w szkarłatnych książęcych szatach, niekiedy z koroną na głowie. Ręce ma w geście modlitewnym złożone na piersi. Niekiedy w prawej trzyma krzyż.

Imię Dymitr pochodzi od greckiego słowa demetrios - "wiejski, rolniczy".

opr. Jarosław Charkiewicz