Zostań przyjacielem cerkiew.pl
JAKUB SYN ZEBEDEUSZA, apostoł (Apostoł Iakow Ziewiediejew), 30 kwietnia/13 maja i 30 czerwca/13 lipca (Sobór dwunastu apostołów).
Był synem rybaka Zebedeusza i Salome, rodzonym bratem św. Jana Teologa, jednym z dwunastu apostołów. Jakub wraz ze swym bratem jako pierwsi (zaraz po apostołach Andrzeju i Piotrze) zostali powołani przez Chrystusa do służby apostolskiej. Stało się to, gdy łowili ryby w Jeziorze Galilejskim.
Jakub był jednym z najbliższych uczniów Chrystusa, świadkiem Jego wielkich cudów, m.in. wskrzeszenia córki Jaira oraz Przemienienia na górze Tabor. Znajdował się też w Sadzie Getsemańskim, gdy Chrystus modlił się przed mękami na Krzyżu. Za swój popędliwy charakter, podobnie jak apostoł Jan, otrzymał od Zbawiciela przydomek "Syn Gromu".
Po Wniebowstąpieniu Chrystusa i zesłaniu Świętego Ducha na apostołów, Jakub głosił Słowo Boże m.in. w Hiszpanii i Judei. Później został podobno biskupem Jerozolimy. Śmiało nauczał ludzi o Jezusie jako Mesjaszu - Zbawicielu świata. Bez bojaźni prowadził dyskusje z faryzeuszami, demaskując ich ślepą niewiarę. Wielu akceptowało naukę przedstawianą przez apostoła i przyjmowało chrzest. Zaślepieni władcy żydowscy doprowadzili do jego osądzenia przed Herodem Agryppą I, który skazał apostoła na śmierć przez ścięcie mieczem. Tradycja podaje, iż św. Jakub ucałował i tak wzruszył swojego kata, że oprawca również nawrócił się, za co poniósł męczeńską śmierć. Miało to miejsce w Jerozolimie w 44 r.
Apostoł Jakub zginął jako pierwszy z dwunastu apostołów. Został pochowany w Jerozolimie. W VII w., gdy Palestynę opanowali Arabowie, jego relikwie przeniesiono do Compostelli w Hiszpanii, gdzie w ich obecności doszło do wielu cudownych uzdrowień. Tam też znajdują się do dzisiaj. Pielgrzymki do grobu apostoła były w średniowieczu wielką manifestacją uczuć religijnych. Dzięki nim Hiszpanię zaczęto nazywać "krajem św. Jakuba". Uznano go też za patrona Portugalii.
Dla odróżnienia od innego z dwunastu apostołów Jakuba syna Alfeusza, zwanego Jakubem Młodszym lub Mniejszym, Jakub syn Zebedeusza nazywany jest Jakubem Starszym lub Większym.
Święty uważany jest za patrona rybaków, którzy zanoszą do niego modlitwy o obfite połowy i szczęśliwe wiatry.
Na ikonach apostoł najczęściej przedstawiany jest z księgą lub zwojem. Jest mężczyzną w średnim wieku, z ciemną, niedługą brodą. Odziany w typowe dla apostołów szaty i sandały. Poza scenami, na których obecni są inni spośród dwunastu apostołów (głównie Wjazd Pański do Jerozolimy, Ostatnia Wieczerza, Zmartwychwstanie Pańskie, Wniebowstąpienie Pańskie, Zesłanie Świętego Ducha na Apostołów czy Zaśnięcia Matki Bożej) Jakub obecny jest na ikonach Przemienienia Pańskiego (gdzie klęczy lub leży u stóp Chrystusa) oraz w scenie wskrzeszenia córki Jaira.
Sztuka zachodnia przedstawia go jako starca o silnej budowie ciała, w tunice i płaszczu lub jako pielgrzyma w miękkim kapeluszu z szerokim rondem. Jako atrybut przypisuje się mu odznakę lub laskę pielgrzyma i muszlę na kapeluszu, a niekiedy również bukłak, torbę i turban turecki. Na Zachodzie uznawany jest za patrona zakonów rycerskich, czapników, hospicjów, szpitali, kapeluszników, pielgrzymów i sierot.
Imię Jakub wywodzi się z języka hebrajskiego i oznacza "ten, którego Bóg wspiera, ochrania".
opr. Jarosław Charkiewicz