Zostań przyjacielem cerkiew.pl
VI Sobór powszechny został zwołany przez cesarza Konstantyna IV (Pogonatę) 7 listopada 680 r. Obrady rozpoczęło 100 biskupów, ale ostatecznie wzięła w ich udział liczba 174 hierarchów. W soborze udział wzięła delegacja papieża Agatona oraz synodu rzymskiego. Uczestnicy soboru potwierdzili wyznanie wiary i nauczanie o dwóch wolach w Jezusie Chrystusie - boskiej i ludzkiej, podkreślając istnienie jednej woli i działania.
Nauczanie soboru nt. dwóch woli i działaniach w Chrystusie oraz potępienie doktryny patr. konstantynopolitańskiego Sergiusza – twórcy monoteletyzmu (w I poł. VII w.) sformułowano w 681 r. Prócz Sergiusza potępiono również jego następców – Pyrrusa I, Pawła II i Piotra, patriarchę Aleksandrii Kurosa oraz zmarłego w 638 roku papieża Honoriusza I. Ten ostatni miał w jednym ze swoich listów napisać „Dlatego my także wyznajemy również jedną wolę w Chrystusie”.
Ustalenia zostały przyjęte przez następców zmarłych papieża Agatona oraz cesarza Konstantyna – Leona II i Justyniana II w 683 r. Za panowanie cesarza Filipikosa (711-713) na krótko rehabilitowano patr. Sergiusza oraz obłożono klątwą VI Sobór powszechny. Po jego śmierci postanowienia soborowe zostały ponownie uznane.
Sobór in Trullo
Sobór był kontynuowany w 691 roku w salach cesarskich, od czego wziął nazwę - In Trullo (zwany inaczej piąto-szóstym, łac. Concilium Quinisextum, gr. Penthekte, z uwagi na jego rolę dopełnienia postanowień soborów piątego i szóstego).
W soborze udział wzięło 215 biskupów z Kościołów wschodnich. Jedynym przedstawicielem Kościoła Zachodniego był Bazyli z Gortyny (przez co sobór jest uznawany przez Kościół katolicki jako synod).
Sobór uchwalił 102 dekrety (z prawa kanonicznego) o charakterze administracyjno-dyscyplinarnym. Zajęto się głównie sprawami świętowania Wielkanocy. Podczas obrad zajęto się także sprawą celibatu. Uchwalono, że diakoni i księża do stopnia biskupa są zwolnieni z celibatu, zaś każdy duchowny który z powodu święceń porzuca swoją żonę podlega ekskomunice. Potępiony został także praktykowany w Kościele zachodnim zwyczaj sobotnich postów.
Tradycja soborów powszechnych do przyjęcia ich postanowień wymagała akceptacji rzymskiej stolicy apostolskiej, jednak papież Sergiusz I odmówił ich podpisania. Następni papieże również odrzucali jego postanowienia i dopiero podczas VII Soboru powszechnego (Nicea, 787 r.) papież Hadrian I włączył niektóre zapisy Soboru in Trullo do akt soboru nicejskiego. To wystarczyło Kościołom wschodnim, by traktować postanowienia tego soboru za wiążące dla całego Kościoła.
Sobór in Trullo doprowadził do krótkotrwałej schizmy między wschodem i zachodem. Zakończyła się ona w roku 710, gdy podczas spotkania z papieżem Konstantynem cesarz Justynian II zwolnił Kościół zachodni z obowiązku przestrzegania kanonów soboru. Schizma ta stała się motorem krótkotrwałego rozwoju monoteletyzmu, który już w 713 zanikł na wschodzie prawie całkowicie, pozostając jedynie jeszcze wśród maronitów.
za:
Steven Runciman: Teokracja bizantyjska, Katowice 2008
opr. Tomasz Sulima